Vitesse dolend onder Fraser, extreem effectief onder Sturing

• Arthur Huizinga

Vijf wedstrijden, 22 doelpunten. Een gemiddelde van bijna 4,5 doelpunt per wedstrijd. Dat zijn de duizelingwekkende cijfers van Vitesse sinds het ontslag van trainer Henk Fraser. En dat terwijl interim-coach Edward Sturing nagenoeg niets heeft veranderd aan zijn ploeg. Hoe kan dat dan?

Het hoort bij de mysterieuze krachten in de sport. Hoe kan het dat spelers met 3-0 en 1-0 verliezen van degradatiekandidaten, om een week later met 7-0 te winnen? Vaak wordt gesproken van een schokeffect. In dit geval is het misschien eerder het tegenovergestelde.

Na de hoogspanning onder Fraser, kwam de ontspanning onder Sturing. En daarmee de resultaten.

Begin maart bevonden de Arnhemmers zich in een vrije val. In zeven wedstrijden wist Vitesse maar vier punten te pakken. De 1-0 nederlaag in Breda tegen NAC was de druppel.

Toch treuzelde de clubleiding nog dagen om Fraser uit zijn lijden te verlossen. Ook assistent Aleksander Rankovic en de impopulaire conditietrainer Jurgen Seegers vertrokken.

Stunten onder Sturing

Slechts vier dagen had zijn voormalige assistent Sturing om de lethargisch ogende ploeg voor te bereiden op het duel met Sparta. Uitgerekend tegen de club waar Fraser in het komende seizoen onder contract zal staan schoot Vitesse ongenadig uit zijn slof: 7-0.

"Twaalf of dertien jaar geleden heb ik voor het laatst voor de groep gestaan, dus dat was wel even wennen. Ik moest snel schakelen, had niet veel tijd. Dus ik heb heel snel aan mijn Engels gewerkt, dat was wel nodig", zei Sturing na afloop met een kwinkslag. "Maar ze begrepen het."

Veel had Sturing niet veranderd aan de ploeg. Ook hij wilde vooruit druk zetten, maar ook controle houden over het spel. Net als Fraser eigenlijk.

"Wij hebben een ploeg die moet voetballen", verklaarde hij na afloop. "Daar hebben we op ingekocht, daar hebben we op gescout. Dan moet je zorgen dat ze in hun kracht komen. Ik probeer spelers in hun kracht te brengen."

Na vijf wedstrijden waarin Vitesse 22 doelpunten wist te maken, zou je kunnen concluderen dat de zevenklapper tegen Sparta geen incident was.

Toch lijkt het onwaarschijnlijk dat die doelpuntendrang lang zal aanhouden. Uit de cijfers van databureau Opta blijkt namelijk dat de Arnhemmers niet aanvallender zijn gaan spelen onder Sturing. Er zijn vrijwel evenveel passes verstuurt in de verdedigende zone als onder Fraser en welgeteld één keer vaker het vijandelijke doel onder vuur genomen.

Maar als er onder Sturing op doel wordt geschoten, dan levert dat vaker een doelpunt op. Veel vaker.

Onder Sturing is Vitesse opeens buitengewoon effectief geworden. Bijna een op de drie doelpogingen in de laatste vijf wedstrijden levert een doelpunt op.

Ter vergelijking, het afgelopen seizoen had Feyenoord de beste cijfers wat betreft effectiviteit. Bij de Rotterdammers eindigden 14,4 procent van alle doelpogingen in een treffer.

Bij Vitesse is dat cijfer de laatste weken bijna twee keer zo hoog. Absurd hoog, zou je zeggen.

Minder sturing onder Sturing?

Onder Fraser speelde Vitesse veel volgens vaste patronen. Opdrachten, die steeds meer begonnen te knellen. Onder Sturing lijken de spelers iets meer vrijheid te krijgen, al blijkt dat niet direct uit de cijfers.

De keerzijde van ontspanning is vrijblijvendheid. En de bevrijde ploeg van Sturing geeft ook enorm veel kansen weg. "Het is zeker niet zo dat we ADO vandaag omver hebben gespeeld", concludeerde de oefenmeester uit Eerbeek al na het duel in Den Haag.

"ADO kreeg heel veel goede kansen. Als ze net zo effectief als wij waren geweest, dan had het ook 4-3 kunnen staan. Wij zijn niet zo goed als de uitslag doet vermoeden".

Opta berekende dat Vitesse defensief nauwelijks onder doet voor de periode onder Fraser. De ploeg krijgt ruim een kans meer per wedstrijd tegen en dat levert ook iets sneller een tegendoelpunt op.

Maar die verschillen vallen in het niet bij het verschil in aanvalskracht.

Toch is Sturing allerminst zeker van een finaleplek, ook al moet ADO minimaal vier keer scoren in Arnhem. "Dat zeiden ze in Leeuwarden ook", verwees hij naar de stunt van FC Dordrecht tegen sc Cambuur in de play-offs om promotie naar de eredivisie.

"We moeten die return nog spelen. Of ADO moet zeggen: het hoeft niet meer. Maar ik ben bang dat ze dat niet zullen doen."

Uitblinkers in de beslissende fase van het seizoen zijn Tim Matavz, Bryan Linssen en vooral Mason Mount. De beweeglijke Engelsman zette de statische defensie van ADO keer op keer te kijk en bekroonde dat met zijn eerste hattrick in de eredivisie.

En dat hadden er ook zomaar vier kunnen zijn, want Mount raakte ook nog de paal.

Nadat Mount in Den Haag de 22ste treffer onder leiding van Sturing had aangetekend, stond de trainer zelf ook met de mond vol tanden: "Ik heb er ook geen verklaring voor."

Toch is het een kwestie van tijd voordat de dodelijk efficiënte doelpuntenmachine stokt. Van Sturing mag het best nog drie wedstrijden duren.