Italië voor de rechter gesleept voor behandeling migranten

Overlevenden van een migrantenboot die voor de kust van Libië in moeilijkheden kwam, willen Italië voor de rechter slepen. Ze stappen naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens omdat Italië de Libische kustwacht zou hebben gedwongen te verhinderen dat hulporganisatie Sea-Watch de opvarenden aan boord nam. Zeker twintig mensen kwamen daarbij om het leven. Onder de aanbrengers van de zaak zijn de ouders van twee omgekomen kinderen.

Het gaat om een incident op 6 november 2017. Sea-Watch was bezig 130 migranten te redden van een zinkende rubberboot toen de kustwacht ingreep. Zeker twintig mensen overleefden het niet.

De Libische kustwacht sleepte de overlevenden terug naar Libië, waar ze in detentiekampen terechtkwamen onder onmenselijke omstandigheden. In deze kampen wordt geslagen, verkracht, worden mensen uitgebuit en lijden ze honger. Twee overlevenden zouden zijn 'verkocht' en gemarteld met elektrische schokken.

Italië geeft de opdracht

De actie werd deels aangestuurd vanuit Rome door het Maritiem Reddings- en Coördinatiecentrum MRCC. Er was een Italiaans marineschip in de buurt, in het kader van de operatie Mare Sicuro, dat het mogelijk maakte dat de kustwacht ingreep in Libische wateren. De Libische boot was enkele maanden eerder geschonken door Italië.

Italië en de Libische regering van nationale eenheid sloten in februari 2017 een overeenkomst op grond waarvan Italië de Libische acties op zee kan aansturen. Daarmee is Italië aansprakelijk voor het optreden van Italiaanse en Libische boten in deze zaak.

De gevolgen van de afspraken zijn voor migranten vanuit Libië desastreus gebleken. De bemanning van de Sea-Watch 3 heeft beelden gemaakt van dodelijke slachtoffers door verdrinking, geweld en slechte behandeling aan boord van schepen van de Libische kustwacht.

Schending van mensenrechten

Bij de aanklacht is een gedetailleerde reconstructie gevoegd van het incident en een opsomming van het beleid dat ertoe heeft kunnen leiden. Italië zou aan Libië uitbesteden wat het zelf niet mag, gezien zijn verplichtingen op het gebied van mensenrechten.

"Ze zetten levens op het spel en geven een volmacht om migranten extreem slecht te behandelen, door de zogenaamde Libische kustwacht te steunen en aan te sturen", zegt een van de juristen die bij de aanklacht betrokken zijn. Een ngo zegt dat Italië verantwoordelijk moet worden gehouden voor het systematisch schenden van mensenrechten, zowel op zee als in de Libische kampen.

Dit jaar zijn tot nu toe 6700 migranten vanuit Libië overgestoken naar Italië, meer dan 80 procent minder dan in de eerste maanden van vorig jaar. Dat is voor een groot deel te verklaren uit de steun aan de Libische kustwacht. Ook daalt het aantal overstekers sinds vorig jaar juli een grote mensensmokkelbende werd opgerold in de kustplaats Sabratha.