Kardinaal Eijk: paus is niet duidelijk en brengt eenheid kerk in gevaar

Het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland, kardinaal Eijk, levert op een Amerikaanse katholieke website harde kritiek op paus Franciscus. Eijk vindt dat de paus zich niet duidelijk genoeg uitspreekt over de leer en de wet van de katholieke kerk. "Door niet duidelijk te zijn, is grote verwarring onder gelovigen ontstaan en is de eenheid van de kerk in gevaar gebracht", schrijft hij.

Aanleiding voor zijn artikel is een conflict in de Duitse katholieke kerk. Een overgrote meerderheid van de Duitse bisschoppen wil onder voorwaarden toestaan dat protestantse huwelijkspartners van katholieken de eucharistie ontvangen: brood en wijn die door de woorden van een priester in het lichaam en bloed van Christus zouden zijn veranderd.

Zeven Duitse bisschoppen zijn tegen de deelname van protestanten, omdat het tegen de kerkelijke leer in zou druisen. Zij legden de kwestie voor aan het Vaticaan. Dat oordeelde dat de Duitse bisschoppen er nog eens over moeten praten en tot een unaniem oordeel moeten komen.

Compleet onbegrijpelijk

Eijk noemt dit antwoord "compleet onbegrijpelijk". Volgens hem is de kerkelijke leer heel duidelijk; de eucharistie mag slechts bij hoge uitzondering aan niet-katholieken worden uitgereikt, en dan nog alleen als het om leden van een orthodox-christelijke kerk gaat. Protestanten vallen daar niet onder. Eijk vindt dat paus Franciscus daar geen twijfel over mag laten bestaan.

Om dezelfde reden moet de paus van Eijk kardinalen tot de orde roepen die zich openlijk uitspreken voor het kerkelijk inzegenen van homoseksuele relaties, "iets wat diametraal ingaat tegen de leer van Christus, dat het huwelijk alleen tussen man en vrouw mogelijk is".

Aan het eind van zijn brief beschuldigt Eijk de paus bijna van misleiding. Hij stelt vast dat bisschoppen en de paus het katholieke geloof niet op de juiste manier weten te behouden en door te geven. Dat doet hem denken aan een artikel uit de catechismus, het boek waarin de leer van de kerk uiteen wordt gezet. Daarin staat dat de kerk voor de terugkeer van Christus op aarde door een laatste beproeving zal gaan. Daarbij worden de gelovigen blootgesteld aan "religieus bedrog dat de mensheid een oplossing voor zijn problemen lijkt te bieden, in ruil voor afvalligheid van het geloof".

Heel uitzonderlijk

Hendro Munsterman, theoloog en journalist van het Nederlands Dagblad, noemt de actie van Eijk "heel uitzonderlijk". Hij denkt dat het geen toeval is dat Eijk voor een Engelstalig medium heeft gekozen. "Dit gaat de hele wereld over", zei hij in Nieuws en Co.

Volgens Munsterman schaart Eijk zich met deze actie onder de kleine groep kardinalen die deze paus niet ziet zitten. "Eijk vindt eigenlijk dat Rome onder deze paus de katholieke waarheid laat verwateren door allerlei progressieve bisschoppen en gelovigen die maar doen wat ze willen."

Hij wijst erop dat Eijk eerder al duidelijkheid van de paus eiste op de vraag of gescheiden, hertrouwde katholieken wel de eucharistie mogen ontvangen en te biecht mogen gaan, als hun eerdere huwelijk niet door de kerk ontbonden is.

Voor Eijk is het antwoord duidelijk. "We hebben hier natuurlijk de woorden van Christus zelf: dat het huwelijk één en onverbrekelijk is. Daar houden we in het aartsbisdom aan vast. Als een huwelijk nietig is verklaard door een kerkelijke rechtbank, is officieel bevestigd dat je nooit getrouwd bent geweest. Pas dan staat het je vrij om te trouwen en de biecht en de communie te ontvangen", zei hij in januari in Trouw.

Kardinaal Eijk was niet voor een toelichting bereikbaar.