Nieuwe inlichtingenwet geldt vanaf nu, kort geding dreigt
De nieuwe wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, waar op 21 maart een meerderheid tegen stemde, is vandaag in werking getreden. De wet wordt later inhoudelijk aangepast om tegemoet te komen aan de kritiek, belooft het kabinet. Wel zijn er al extra zogenoemde beleidsregels gepubliceerd om de kritiek tegemoet te komen.
De nieuwe wet geeft inlichtingendiensten AIVD en MIVD meer bevoegdheden: zo mogen ze op grotere schaal aftappen en in meer gevallen hacken. Daar staat een uitbreiding van het toezicht tegenover.
Na het referendum, waarbij een nipte meerderheid tegen de wet stemde, beloofde het kabinet zwart-op-wit vast te leggen dat er alleen gericht informatie zal worden afgetapt. Ook moeten de diensten elk jaar opnieuw bekijken of opgeslagen informatie langer moet worden bewaard.
Een ander punt van zorg van critici, het delen van informatie met buitenlandse inlichtingendiensten, wordt ook aangepakt. Voordat op grote schaal afgetapte data worden gedeeld met andere landen, moet worden meegewogen hoe het gesteld is met de mensenrechtensituatie en het democratisch gehalte in een land.
Rechtszaak
Onder meer burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom, Privacy First en de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten willen dat de nieuwe wet wordt opgeschort, totdat hij door de Tweede en Eerste Kamer is aangepast. Met een kort geding proberen ze dat voor elkaar te krijgen. Het is nog onduidelijk wanneer dat kort geding dient.
De voorgestelde aanpassingen vinden ze niet genoeg. Mochten de Tweede en Eerste Kamer de wet niet genoeg aanpassen, dan volgt een bodemprocedure, zegt Ton Siedsma van Bits of Freedom. "De Tweede en Eerste Kamer zijn nu aan zet", zegt hij. Volgens de organisaties is de nieuwe inlichtingenwet in strijd met mensenrechtenverdragen.
Voor het referendum maakten we deze video waarin wordt uitgelegd wat er in de nieuwe wet staat: