Advocaten en it-bedrijven: digitalisering rechtspraak niet helemaal mislukt

Advocatenkantoren en it-bedrijven zijn bang dat het papierloos werken bij de rechtspraak helemaal wordt stopgezet door minister Dekker van Rechtsbescherming. Die maakte vrijdag bekend het grootschalige project helemaal stil te leggen na een evaluatierapport waar hij "zeer van was geschrokken".

Maar volgens de betrokkenen is helemaal niet zeker dat de 200 miljoen euro die het digitaliseringsproject tot nu toe heeft gekost, weggegooid geld is. Het deel van de nieuwe systemen dat bij advocatenkantoren in gebruik is werkt juist prima, zeggen zij.

En digitalisering is onontkoombaar en maatschappelijk gewenst, zegt directeur Wiarda van een van de toeleveranciers. "Er zijn te weinig rechters, daarom duren de uitspraken vaak zo lang. Systemen kunnen uitspraken over relatief simpele zaken versnellen en zo de werkdruk verlagen."

Allemaal een eigen systeem

De Raad voor de Rechtspraak is formeel verantwoordelijk voor het project, maar kwam vorige week tot de conclusie de controle te zijn kwijtgeraakt.

Drie van de rechtsgebieden, strafrecht, civiel recht en vreemdelingenrecht, blijken allemaal een eigen systeem gekozen te hebben zonder na te gaan of die op elkaar aansluiten. Bij het management leven verschillende ideeën over het doel van het project. Wie eindverantwoordelijk is, is nog steeds niet duidelijk. De reorganisatie die verbonden was aan het ict-project is mislukt. En rechters en griffiers weten nog te weinig van digitaal werken, waardoor zij er onvoldoende het nut van inzien.

Na deze berichten trok Dekker de conclusie dat het project moest worden stilgelegd om te voorkomen dat het het zoveelste mislukte ict-project van de overheid wordt. Hij wil zich beraden op een andere aanpak. Daarbij moet zijn ministerie in ieder geval meer bemoeienis krijgen, zegt hij.

Geen afstel

Maar uitstel mag geen afstel worden, zegt Wiarda. "Je kunt niet ineens de hele digitalisering stopzetten. Faxen en werken met papieren dossiers gaat hoe dan ook verdwijnen." Hij wijst erop dat het grootste deel van de top 50 van advocatenkantoren al is aangesloten. In totaal werkt meer dan een kwart van alle advocaten met het systeem. De rest van de kantoren kan nog voor het eind van het jaar worden aangesloten, denkt hij.

Ook een andere toeleverancier wil dat dit deel van het project doorgaat, zodat alle advocaten de dossiers van hun cliënten bij de rechtbank digitaal kunnen inzien. "Wij zijn klaar voor de digitalisering van de Rechtspraak", zegt directeur Stallmann. "Dat geldt ook voor de advocatuur." De oproep aan de minister om niet alles stil te leggen wordt ook ondersteund door verschillende advocatenkantoren.

Dekker wil voor de zomer besluiten hoe het project verder moet worden aangepakt. Woensdag spreekt hij over de kwestie met de Tweede Kamer.