'Het is nu niet meer Londen tegen Moskou'

Vijftien lidstaten van de Europese Unie hebben vanmiddag besloten om Russische diplomaten uit te zetten vanwege de gifgasaanslag op oud-spion Skripal in Engeland. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken noemt het een "onvriendelijke stap". Het land heeft geen goed woord over voor Groot-Brittannië. "Een land dat de Europese Unie verlaat, dwingt de andere EU-landen om de relatie met Rusland te verpesten", zegt Rusland.

Correspondent David Jan Godfroid verwachtte deze reactie al, zei hij in Radio 1-programma Nieuws en Co. "Ze komen sowieso met een stevige verbale reactie."

De uitzetting is een gecoördineerde reactie op de gifgasaanslag op de Russische dubbelspion Sergej Skripal in Salisbury. Volgens de lidstaten is het "zeer waarschijnlijk" dat Rusland achter die aanval zit. Ze hopen zo dat Rusland meer informatie vrijgeeft over de aanval en meewerkt met een onderzoek.

Deze druk van het Westen gaat echter niets veranderen, denkt Godfroid. "De Russen zullen blijven ontkennen. Ze gaven de afgelopen weken al anderen de schuld, en dat zullen ze blijven doen."

Een typische actie van Moskou, zegt de correspondent. "Ze schuiven in Moskou wel vaker de schuld af op anderen." Verder zal Rusland ook niet snel meewerken aan een onderzoek. "Het land vraagt al langer om monsters van het gas dat gebruikt is bij de aanval en om meer informatie en zegt dat ze die niet krijgen."

Ook de Verenigde Staten, Australië, Canada en Oekraïne zetten Russische diplomaten uit. De VS zelfs zestig. "Dat er een stap zou worden genomen, is niet verrassend. Maar dat er zoveel diplomaten worden uitgezet wel", legt correspondent Wouter Zwart in het Radio 1-programma Nieuws en Co uit.

De verhouding tussen de twee landen was al slecht, en deze beslissing zal dat niet beter maken, zegt Zwart. Maar wat opvallend en "pikant is", volgens Zwart, is de rol van Trump bij dit besluit. "Trump wilde in het verleden nooit negatieve dingen zeggen over Rusland, maar nu gaat de Amerikaanse president toch echt in aanval op Poetin."

De Russische ambassadeur in Washington reageerde eerder al op het nieuws. Hij noemde het een verkeerd besluit. Volgens hem verwoest het besluit wat nog over was van de Amerikaans-Russische relatie.

Het uitzetten van diplomaten is een van de maatregelen die een land het makkelijkst op nationaal niveau kan nemen, vertelt diplomatie- en Rusland-deskundige van Clingendael Tony van der Togt. "Dit is op korte termijn een besluit dat snel kan worden uitgevoerd. Als je iets zichtbaars wil doen, is dit het meest concrete. Voor economische sancties is bijvoorbeeld een unanieme goedkeuring nodig van de EU, en niet alle lidstaten staan achter zo'n besluit vanwege hun eigen belangen."

Londen heeft het conflict vergroot door in te spelen op de solidariteit van de EU-lidstaten, gaat Van der Togt verder. "Het is nu niet meer Londen tegen Moskou. Door ie collectiviteit moet Rusland de waarschuwing wel serieus nemen."

Het besluit van vandaag is serieus te nemen, maar is toch vooral van symboolwaarde, vindt Van der Togt. Hoe Rusland gaat reageren, kan hij niet voorspellen. "Maar als ze blijven ontkennen, zullen de lidstaten waarschijnlijk nog met andere maatregelen komen. Veel landen houden nog een deur open voor volgende stappen."