Turken zoeken heil in Nederland als kennismigrant

• Reinalda Start en Gulsah Ercetin

Sinds de mislukte staatsgreep in Turkije zoeken veel meer Turken hun heil in Nederland dan uit de asielcijfers blijkt. Er vroegen sinds de couppoging in 2016 zo'n 870 Turken asiel aan in Nederland. Maar nog meer Turken probeerden via een werkvergunning naar Nederland te komen.

De afgelopen drie jaar hebben in totaal 1730 Turken zo'n werkvergunning aangevraagd. In 2014 waren dat er nog 220.

Turken vragen de werkvergunning niet alleen aan voor de economische kansen maar ook om veiligheidsredenen, blijkt uit onderzoek van de NOS. Sommigen zijn aanhangers van Fethullah Gülen, die door president Erdogan verantwoordelijk wordt gehouden voor de mislukte staatsgreep.

De NOS sprak met Gülen-aanhangers die als kennismigrant naar Nederland kwamen. Zij vrezen voor hun veiligheid en willen daarom niet hun persoonlijke verhaal vertellen. Wel beschrijven ze dat de kennismigranten vooral vermogende mensen zijn met connecties in het bedrijfsleven. Wie dat niet heeft, is aangewezen op de asielroute.

Nederlandse migratieadvocaten zien de toename ook. Pieter Krop en Vera Kidjan zagen het aantal Turkse cliënten de afgelopen jaren toenemen. Of het om Gülenisten gaat, weet Krop niet. En als dat wel zo is, vermoedt hij dat hij het niet te horen zal krijgen.

Kidjan kreeg in een enkel geval wel te horen dat een cliënt een Gülen-aanhanger was. Het bedrijf waar de man werkte, besloot hem over te plaatsen naar een bedrijfsonderdeel in Nederland, omdat collega's zijn Gülen-sympathieën niet accepteerden.

Geheim

Volgens Kidjan is het goed voorstelbaar dat meer Gülenisten via een werkvergunning naar Nederland proberen te komen. Het aanvragen van een werkvergunning heeft twee voordelen, legt Kidjan uit. "Met een asielvergunning krijg je andere verblijfspapieren waardoor de buitenwereld makkelijker kan zien dat je gevlucht bent uit Turkije. Als je dat geheim wilt houden, is een werkvergunning een veiligere weg."

Een ander groot voordeel is dat de procedure veel sneller gaat, aldus Kidjan. "De Immigratie- en Naturalisatiedienst moet binnen twee weken een beslissing nemen over een werkvergunning. Bij een asielprocedure duurt dat veel langer. Iemand wordt eerst acht dagen lang verhoord, dan wordt de procedure meestal verlengd voor nader onderzoek met negen maanden. En dat kan dan nog een keer met zes maanden. Met het risico dat het vluchtverhaal niet wordt geloofd."

Het is onbekend welke bedrijven de kennismigranten in dienst nemen. Er zijn 9000 bedrijven in Nederland die kennismigranten mogen plaatsen. Volgens Kidjan en Krop gaat het in de gevallen van de Turkse kennismigranten vaak om Turkse bedrijven in Nederland.