Kabinet wil strengere screening kandidaat-bestuurders

Er komt een integriteitstoets voor bestuurders. Wethouders moeten in de toekomst allemaal verplicht een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) hebben. En er wordt onderzocht of burgemeesters scherper in de gaten gehouden kunnen worden.

Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken heeft een plan gepresenteerd om de integriteit van het lokale bestuur te versterken. "We verwachten onkreukbare bestuurders", zei de minister op een persconferentie.
De invoering van de maatregel moet voorkomen dat gemeenten verschillend over integriteit denken. "Het is een lat waar je allemaal overheen moet."

Een Verklaring Omtrent het Gedrag is nu nog een kwestie van vrijwilligheid bij kandidaten voor een wethouderspost. Ollongren: "Nu wordt bij elke nieuwe wethouder bekeken of er sprake is van een veroordeling, een fraudezaak of belangenverstrengeling."

Vriendjespolitiek

De afgelopen tijd kwamen steeds vaker gemeenten in opspraak door dubieuze praktijken van lokale politici. Bestuurders werden verdacht van belangenverstrengeling, vriendjespolitiek of verkeerd declaratiegedrag. Het gaat bijvoorbeeld om het afgeven van een bouwvergunning of het hebben van banden met projectontwikkelaars.

De nieuwe landelijke integriteitstoets moet ook voorkomen dat criminelen in de politiek infiltreren.

Een aantal burgemeesters en commissaris van de koning Remkes hebben eerder gepleit voor een verplichte VOG bij kandidaat-raadsleden. Ollongren doet dat niet, omdat het grondwettelijk lastig is vanwege de inperking van het passief kiesrecht. Ze hoopt wel dat politieke partijen een VOG vragen op het moment dat een aspirant-politicus zich meldt bij het partijbureau. Sommige partijen doen dit al. "Ik vind dat een wenselijke praktijk", schijft ze in de brief.

Over de screening van burgemeesters is nog niet veel bekend. De minister komt nog voor de zomer met uitgewerkte plannen.

Aan de slag

Het kabinet komt bewust voor de gemeenteraadsverkiezingen met het voorstel om de lokale bestuurders beter te screenen. De plannen moeten nog door de Tweede Kamer worden aangenomen, maar Ollongren hoopt wel dat de bestuurders er al mee aan de slag gaan.

"We staan aan de vooravond van de gemeenteraadsverkiezingen ik hoop dat de bestuurders er bij de collegevorming straks al rekening mee houden."