Griet Op de Beeck: 'Boekenweek warm bad, maar recensies verschrikkelijk'

• Anna Mees

  redacteur Online

Boekenweekgeschenkschrijver Griet Op de Beeck heeft een "overweldigende week" gehad vol lezingen, literaire festivals en signeersessies, vertelde ze op deze laatste dag van de Boekenweek vanuit de trein. "De lange wachtrijen blijven mij verwonderen, dat mensen zo'n enthousiasme opbrengen voor boeken, en dan ook nog eens voor het mijne. Het was heel bijzonder om in zo'n warm bad te worden gedompeld."

Maar warme recensies over Gezien de feiten kreeg ze allerminst. Voorafgaand aan de Boekenweek verschenen negatieve stukken in NRC, de Volkskrant en de Groene Amsterdammer. Op de Beeck heeft ze niet gelezen. "Dat zou mijn hart totaal breken en verschrikkelijk zijn om mee te maken." Maar de reacties zijn uiteenlopend, zei de populaire schrijver. "Op de eerste dag was er al belangstelling voor de filmrechten en boekhandelaren belden het CPNB omdat ze door de boeken heen waren. Op sociale media stormde een tegenwind van mensen die het wel prachtig vonden."

Radicaal trouw

Op de Beeck denkt te weten welke ingrepen ze zou moeten doen "om die paar recensenten wel te behagen". "Maar ik wil radicaal trouw aan mezelf zijn. Ik ben in mijn leven genoeg mensen tegengekomen die vonden dat ik niet mocht zijn wie ik was. Een kind bijvoorbeeld", zei ze, verwijzend naar het misbruik door haar vader waar zij als jong meisje slachtoffer van werd. "Ik ben eindelijk op een punt gekomen waarop ik mag zijn wie ik ben. Dat wil ik voor geen goud van de wereld opgeven."

De schrijver zat deze middag op verschillende trajecten klaar om lezers te ontmoeten tijdens een 'Meet & Griet'. Traditiegetrouw kunnen ze vandaag met het Boekenweekgeschenk op zak gratis met de trein reizen.

Hoofdconducteur Everhard Arends begeleidde Op de Beeck en genoot daar zichtbaar van. Hij las op één na al haar boeken. "Gij nu staat nog op m'n lijstje. Ze is een van de beste schrijvers van dit moment."

De conducteur leest wat af, in z'n vrije tijd en tijdens al z'n pauzes en het overstappen. "Maar alleen in de kantine, niet als ik onder de reizigers ben."

Onder de mensen

In een vorig leven verkocht Arends een kwart eeuw lang boeken in een winkel in Arnhem. Maar in 2013 kwam daar door de crisis een eind aan. "De omzet ging zo hard omlaag, er was gewoon te weinig werk." Nu werkt hij dus op de trein. "Ik ben weer onder de mensen. Dat is het leuke van dit vak, het contact met de reiziger. Ik word betaald om gastheer te zijn."

Inmiddels mist hij het boekenvak niet meer, zei hij. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. "Als ik de boeken die mensen in de trein lezen ken, stel ik daar een vraag over of geef ik advies. En als ik het zelf niet ken, vraag ik wat ze lezen." Met de reizigers over zijn verleden in de boekwinkel praten doet hij niet. "Daar zitten ze niet op te wachten denk ik."

Of het gratis reizen een reden voor mensen is om boeken te kopen (je krijgt het geschenk bij besteding vanaf 12,50), weet de organisator van de Boekenweek niet. "Maar we horen om ons heen dat dit een aantal mensen over de drempel van de boekwinkel trekt", zei een woordvoerder van het CPNB. "En dat is fijn, want hoe meer mensen boeken lezen, hoe beter. Boeken zorgen voor ontspanning, maar tegelijkertijd voor inspiratie en verrijking."

Meer drukte

De NS verwachtte meer drukte dan op andere zondagen. Daarom zetten de Spoorwegen van en naar de Randstad een aantal langere treinen in. Aan het eind van dag schatte de NS het aantal reizigers met het Boekenweekgeschenk op 250.000, ongeveer net zo veel als vorig jaar.

Boekhandelaren vertelden tegen vakblad Boekblad dat het geschenk in de smaak valt, dat het door Jan Terlouw geschreven Boekenweekessay hard loopt en dat de omzet vergeleken met vorig jaar gestegen is.