Charmant, communicatief en nerveus: Sloetski is geen typische Rus
"Het nieuwste project van Roman Abramovitsj in het Russische voetbal? Dat ben ik!"
Dat zei Leonid Sloetski ongeveer een jaar geleden. De voormalige bondscoach van het Russische elftal was op dat moment werkloos, woonde op kamers en ging trouw elke dag naar Engelse les.
Vijf maanden later gaf hij zijn eerste persconferentie als manager van Hull City. Hij maakte indruk met zijn kennis van zijn spelers en het Engelse Championship. En hij maakte grapjes. In vloeiend Engels.
Die gedrevenheid en zijn gevoel voor humor kunnen de 46-jarige Sloetski nog goed van pas komen als hij na de zomer begint als opvolger van Henk Fraser bij Vitesse.
"Een interessante keuze", vindt Jevgeni Levtsjenko, oud-speler van Vitesse. "Sloetski was heel succesvol met CSKA Moskou en geniet veel respect. Maar voor elke trainer uit de Sovjet-Unie is de overstap naar West-Europa heel moeilijk. De mentaliteit is heel anders."
Levtsjenko weet waarover hij praat. Als tiener uit het Oekraïense Donetsk was hij gewend aan het spartaanse regime van de oude Sovjet-sportscholen. Een seizoen speelde hij in het tweede elftal van CSKA Moskou, voordat hij door Karel Aalbers werd uitgenodigd om naar Arnhem te komen.
"Het was een vreselijke tijd voor mij. Ik kon me niet verstaanbaar maken en zat buiten de trainingen in mijn eentje in een hotel. Ik was veel te introvert voor Nederland. Op een gegeven moment zei ik tegen mezelf: blijf ik het lulletje van de groep of ga ik voor mezelf opkomen?"
'In Nederland is communicatie belangrijk'
Levtsjenko koos voor het laatste. Hij leerde Nederlands en beet van zich af. "In Nederland is communicatie heel belangrijk voor hoe je in de groep ligt. Dat wordt voor Sloetski cruciaal. Maar als iemand dat begrijpt, dan is het Sloetski wel."
Sloetski werd in 1971 geboren in Wolgograd, de stad die tot 1961 bekend stond als Stalingrad. Een groot voetbaltalent ging niet in hem verloren, al is het einde van zijn keepersloopbaan zeker het navertellen waard.
De pas 19-jarige Sloetski klom namelijk in een boom om de kat van een van zijn buren te redden. Dat moest hij bekopen met een nare val van zes meter en een verbrijzelde knie. "Ik was die dag de held van mijn dorp, maar mijn droom om voetballer te worden lag aan diggelen."
Via Poltava en Kalmukkië naar Moskou
Dankzij die kat begon Sloetski op zijn 21ste aan een trainersloopbaan die hem stapje voor stapje naar de top van het Russische voetbal bracht. Via de jongste jeugd van Volgograd en tweede elftallen in Poltava en Kalmukkië werd hij in 2005 coach bij FK Moskou.
Bij die inmiddels ter ziele gegane club staat hij te boek als de beste trainer ooit. Met attractief voetbal bezorgde hij het lelijke eendje van het Moskouse voetbal de vierde plaats en een plek in de Russische bekerfinale. Ook bij Krylja Sovjetov Samara presteerde hij prima, maar toch was het een grote verrassing toen hij in 2009 aan de slag kon bij topclub CSKA Moskou.
In zijn eerste jaar bereikte Sloetski na zeges op Besiktas en VfL Wolfsburg meteen de knock-outfase van de Champions League. Later werd hij drie keer landskampioen, won hij twee keer de Russische beker en werd hij drie keer uitverkozen tot Trainer van het Jaar.
Bondscoach
Zeven jaar stond hij aan het bewind bij de legerclub, een rol die hij in de laatste twee jaar combineerde met die van bondscoach. De eerste Rus bij het nationale elftal sinds 2006 nam het halverwege in een tot dan toe desastreuze kwalificatiecyclus over van Fabio Capello, won alle resterende duels en plaatste zich voor het EK in Frankrijk.
Een EK dat de meeste Russen liefst zo snel mogelijk vergeten. Terwijl Russische supporters zich te buiten gingen aan rellen zoals die al heel lang niet meer te zien waren geweest, haalde Sloetski slechts een punt met zijn ploeg. Een gelukkig punt, in de slotminuten tegen Engeland.
Toen een paar maanden later in het stadion van CSKA spandoeken opdoken van Sloetski met een groot kruis erdoor, die ook nog eens een onsmakelijk antisemitisch randje hadden, trok de coach zijn conclusies.
Toch ligt de stap naar het buitenland niet voor de hand voor iemand die zo lang in de top van het lucratieve Russische voetbal heeft gewerkt. Problemen met werkvergunningen, taal- en cultuurverschillen en vooral de overvloedige roebels zorgen ervoor dat Russen zelden over de grens te aanschouwen zijn.
"Sloetski is geen typische Rus", weet Levtsjenko. "Hij wilde heel graag naar het buitenland. Bij Hull City is hij veel minder gaan verdienen dan hij gewend was, maar hij wilde per se in Engeland werken. En ook al heeft hij niet heel goed gepresteerd, hij heeft wel aangetoond dat hij past in Europa."
'Geen tactisch genie'
"Ik heb verhalen gelezen in de Nederlandse pers dat Sloetski een tactisch genie zou zijn", vervolgt Levtsjenko. "Dat is hij niet. Sloetski speelt vooral behoudend en dan ook nog het liefst met dezelfde spelers. Hij is wel een 'people-manager', die zijn spelers vertrouwen geeft en kan zorgen voor een goede sfeer. Daarin is hij een van de meest progressieve trainers van Rusland."
Van Stee: met Sloetski is aanval op topdrie mogelijk
Henk van Stee kan zich daarin vinden. "Ik vind Sloetski eigenlijk wel een goede keuze van Vitesse", aldus de Rotterdammer, die van 2009 tot 2017 werkzaam was als hoofd jeugdopleiding en technisch directeur van Zenit Sint-Petersburg. "Hij heeft in de absolute top gewerkt van Rusland en heeft heel veel verstand van voetbal. Vraag is wel hoe hij zich aanpast aan het Nederlandse voetbal. Wij willen natuurlijk graag aanvallend voetbal zien."
"Met Sloetski krijg je iemand die gegroepeerd reactievoetbal speelt", vervolgt Van Stee. "Bij CSKA en het Russische nationale team leunde hij bovendien op oudere spelers, zoals zijn beroemde achterhoede met Sergej Ignasjevitsj en de broers Berezoetski. Bij Vitesse zal hij met jonge spelers moeten werken, dat is toch anders."
De nieuwe technisch manager van Sparta verwacht veel verkeer met Londen. "De aanstelling van Sloetski is in ieder geval goed voor de relatie met Chelsea. Wie weet komen er nog meer spelers van Chelsea, en misschien wel van iets meer kwaliteit. Dan zou je zomaar de aanval kunnen openen op de topdrie."
Gedreven
De twee ervaringsdeskundigen zien de eerste Russische trainer in de eredivisie wel zitten, al denkt Levtsjenko dat Sloetski nog wel een assistent kan gebruiken die hem kan introduceren in de Nederlandse voetbalcultuur. "Misschien kan hij Igor Kornejev meenemen?"
"Hij is in ieder geval heel gedreven", aldus Van Stee. "Als je hem bij het EK zag wiegen op de bank, als zo'n poppetje op het dashboard van de auto. Dat zegt alles."
