YouTube heeft complottheorie-probleem, ziet Wikipedia als deel van oplossing
Een complottheorievideo over de schietpartij in Florida stond in februari urenlang bovenaan in de zogeheten trending-sectie van Facebook en YouTube. Het leidde tot een stroom van kritiek op de bedrijven, die vervolgens kwamen met de gebruikelijke "we moeten beter ons best doen"-verklaringen. De CEO van YouTube, Susan Wojcicki, zegt nu dat Wikipedia deel is van de oplossing.
Het idee: bij veelbesproken complottheorieën, bijvoorbeeld over de maanlanding, komt onder de video een link naar Wikipedia te staan. Kijkers kunnen daarop klikken voor aanvullende informatie (en dan maar hopen dat de informatie die daar staat wel correct is).
Wojcicki deed de aankondiging tijdens een sessie op tech- en muziekfestival SXSW in de VS. Desinformatie is daar dit jaar een veelbesproken onderwerp. De maatregel die YouTube nu neemt, roept alleen nog wel de nodige vragen op.
Rekbare lijst
Zo zegt de topvrouw van het videoplatform dat er een lijst komt met bekende complottheorieën die gaandeweg kunnen worden aangevuld. "Deze lijst is best wel rekbaar", zei Wojcicki volgens techsite The Verge. Naast Wikipedia kunnen er ook andere "alternatieve bronnen van informatie" worden getoond, maar om welke bronnen het gaat is onduidelijk. Net als Facebook merkte ze daarnaast op dat ze niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor de content op het platform: "We zijn geen nieuwsorganisatie."
De maanlanding is alleen wel nét een onderwerp dat niet persé de grootste schade toebrengt. Juist onderwerpen die onderdeel zijn van het nieuws, leiden regelmatig tot problemen.
Zoals gisteren, een video van de bekende complotdenker Alex Jones die speculeerde over explosies in Austin. Een journalist van BuzzFeed ontdekte dat bij het zoeken op "Austin explosions" de video van Jones als eerste in de zoekresultaten werd getoond. Hij stelt daarin dat de Antifa verantwoordelijk was voor de explosies, maar geeft daarvoor geen bewijs.
De druk op YouTube om iets te doen aan het uitlichten van complottheorievideo's wordt steeds groter. Na de complottheorievideo over Florida, waarin wordt gezegd dat een van de overlevenden een betaalde acteur is, zei YouTube, net als Facebook, dat het meer wil doen aan dit probleem. Volgens het videoplatform verscheen het beeldmateriaal in de trending-sectie doordat het beeld bevatte van een bekende nieuwsbron. En daardoor raakte het algoritme in de war.
De CEO van de Nederlandse afdeling van moederbedrijf Google erkende vorige week in de speciale NOS-uitzending over nepnieuws, Nieuws of Nonsens, opnieuw dat het bedrijf meer moet doen tegen dergelijke video's. Maar hij merkte daarbij ook op dat het onmogelijk is om alles op tijd te signaleren. Het platform is simpelweg te groot, zei hij.
'Extra stukje puzzel'
Een woordvoerder van YouTube wijst in een reactie op het feit dat het platform veel maatregelen heeft genomen tegen desinformatie. Zo heeft het platform naar eigen zeggen veranderingen aangebracht in het algoritme en komen er meer moderatoren om ongewenste content te filteren. De verwijzing naar bronnen als Wikipedia is een "extra stukje van de puzzel". Volgens de woordvoerder is deze maatregel niet persé genomen naar aanleiding van de complottheorievideo over Florida.
Op vragen of dat deze informatie ook zichtbaar wordt in de trending-lijst, de zoekresultaten, wat er gebeurt als mensen via de zogeheten autoplay-modus video's bekijken (waarbij YouTube automatisch een nieuwe video toont, op basis van het algoritme) en of dat deze werkwijze betekent dat dergelijke complotvideo's blijven staan, blijft onduidelijk. Daar wilde het bedrijf niet op ingaan.
Cryptogeld
Het moederbedrijf van Google heeft daarnaast vandaag maatregelen aangekondigd tegen advertenties over cryptogeld. De zoekgigant wil niet dat reclame over het veelbesproken onderwerp in zijn advertentienetwerk terechtkomt. Eerder besloot Facebook hier ook toe.
Daarnaast maakte het bedrijf bekend bijna twee keer zoveel ongewenste advertenties van zijn netwerk te hebben verwijderd in 2017 dan een jaar eerder: 3,2 miljard. Het bedrijf blokkeerde daarnaast 320.000 uitgevers, meer dan drie keer zoveel dan vorig jaar. Hieronder vallen ook nepnieuwsproducenten, die via Google of Facebook geld willen verdienen aan hun verhalen.
