Vanaf 2021 statiegeld op petflesjes, tenzij industrie meer recyclet
Er komt vanaf 2021 statiegeld op kleine plastic flessen, tenzij de verpakkingsindustrie binnen twee jaar 90 procent van de weggooi-flesjes hergebruikt. Ook moet de sector van het kabinet het zwerfafval met 70 tot 90 procent verminderen.
"Zwerfafval is slecht voor het milieu en slecht voor ons humeur", zegt staatssecretaris Van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat. "We kennen allemaal de beelden: de berm vol zwerfafval in Nederland, het strand van Bali vol flesjes, dieren vol plastic in de oceanen. Dat moet ophouden!"
Volgens de staatssecretaris is statiegeld een bewezen methode om hergebruik te stimuleren. Maar als een andere aanpak een sneller resultaat boekt, is uitbreiding van het systeem volgens haar niet nodig. "Zolang we de plasticsoep maar aanpakken en we van oude flesjes nieuwe maken."
Milieuorganisaties zeggen in een reactie dat de staatssecretaris te lang wacht met maatregelen en dat die niet ver genoeg gaan.
15 cent
Het is nog onduidelijk hoe hoog het statiegeld wordt. Van Veldhoven denkt aan 10 tot 15 cent voor flessen tot 1 liter.
In het najaar van 2020 wordt vastgesteld of de industrie de recycle-doelen heeft gehaald. Zo niet, dan wordt het statiegeld op 1 januari 2021 ingevoerd.
Van Veldhoven heeft het plan gisteren voorgelegd aan de ministerraad. De Tweede Kamer praat donderdag over het voorstel.
Verzet
Er was vanuit het bedrijfsleven altijd veel verzet tegen de uitbreiding van het statiegeldsysteem. Bedrijven zeggen dat het te veel geld kost en te ingewikkeld is. Er gingen ook binnen de kabinetten Rutte-I en Rutte-II stemmen op om het systeem helemaal af te schaffen.
Uiteindelijk ging dat niet door, omdat de verpakkingsindustrie de gemaakte afspraken niet nakwam. Zo zou de industrie in ruil voor de afschaffing van statiegeld geen pvc meer gebruiken in supermarktverpakkingen, maar dat gebeurde nog wel.
Sinds vorig jaar lobbyt de zogenoemde Statiegeldalliantie juist voor een uitbreiding van statiegeld naar kleine flesjes, in België en in Nederland. Bijna 200 Nederlandse gemeenten hebben zich bij het initiatief aangesloten. Ook andere organisaties, zoals waterschappen en boerenbranchevereniging LTO Nederland steunen het voorstel.
Milieuorganisaties teleurgesteld
Milieuorganisaties Recycling Netwerk, Greenpeace Nederland, Plastic Soup Foundation en Stichting De Noordzee zijn teleurgesteld dat het kabinet pas in 2021 statiegeld wil invoeren voor kleine petflessen. Ze vinden het tijdverspilling dat de staatssecretaris bedrijven de kans wil geven om de hoeveelheid zwerfafval te verminderen, omdat ze ervan overtuigd zijn dat het de industrie toch niet gaat lukken. Daarom willen zij dat het statiegeldsysteem nog dit jaar wordt uitgebreid.
"Drie jaar uitstel betekent miljoenen extra flesjes en doppen in het milieu die bijdragen aan de wereldwijde plasticsoep voordat statiegeld - misschien - wordt uitgebreid. De beslissing van de regering stelt ons teleur", schrijven de organisaties in een gezamenlijke verklaring.
Blikjes
De milieuclubs vinden het verder jammer dat het plan van staatssecretaris Van Veldhoven alleen gaat over plastic flesjes. Eerder werd ook gesproken over de uitbreiding van statiegeld naar blikjes.
"Halve maatregelen hebben grote risico's", laten ze weten. "Er komt dus geen oplossing voor de blikjes in de natuur, en ook geen oplossing voor de veehouders wier koeien vlijmscherpe stukjes blik in hun maag krijgen."
De organisaties roepen de Tweede Kamer op in het debat donderdag alsnog werk te maken van de onmiddellijke uitbreiding van statiegeld naar alle flessen en blikjes.
Verpakkingsindustrie
De verpakkingsindustrie zegt juist blij te zijn met de voorstellen van de staatssecretaris. Volgens brancheorganisatie CBL gaat het bedrijfsleven de doelstellingen om meer te recyclen en de hoeveelheid zwerfafval te verminderen "linksom of rechtsom, met of zonder statiegeld, halen".
