VS en Noord-Korea in gesprek: 'bemoedigend, maar nog geen doorbraak'
Het begon met nieuws uit Korea dat vriend en vijand verraste. Een Zuid-Koreaanse delegatie had dinsdag een ontmoeting met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. Na afloop van de bijeenkomst kwamen de Zuid-Koreanen met een hoopvolle boodschap terug in Seoul: Pyongyang is bereid te praten over nucleaire ontwapening.
Twee dagen later was er opnieuw verrassend nieuws en dit keer kwam het uit het Witte Huis. De Zuid-Koreaanse delegatie had een persoonlijke boodschap van Kim Jong-un overgebracht aan Donald Trump. De Noord-Koreaanse leider had de Amerikaanse president uitgenodigd voor een persoonlijke ontmoeting. Trump accepteerde de uitnodiging, zo maakte de Zuid-Koreaanse veiligheidsadviseur voor het Witte Huis bekend:
Als de bijeenkomst doorgaat, zou het de eerste ontmoeting zijn tussen een zittende president van de Verenigde Staten en een leider van het communistische regime. Maar er is nog veel onduidelijk. De ontmoeting zou eind mei moeten plaatsvinden, maar een precieze datum en locatie zijn nog niet bekend. Afgelopen nacht kwam de woordvoerder van het Witte Huis met een korte verklaring.
Even later reageerde Trump zelf op Twitter.
In hoeverre kun je dit een succes of doorbraak noemen? De combinatie van sancties, oorlogsretoriek en dreigementen ("Fire and fury! Total destruction!") kunnen zeker een rol hebben gespeeld bij de totstandkoming van de onderhandelingen tussen Noord- en Zuid-Korea. Overigens kun je ook vrij eenvoudig de andere kant op redeneren. In het eerste jaar van Trump testte Noord-Korea zijn zwaarste nucleaire bom en maakte het land reuzensprongen in de ontwikkeling van lange-afstandraketten.
Hoe dan ook, Washington leek aanvankelijk overvallen door de toenadering tussen Seoul en Pyongyang. Het waren duidelijk de regeringen van Noord- en Zuid-Korea die het initiatief hebben genomen in de onderhandelingen. Het is geen geheim dat de Zuid-Koreaanse president Moon een vreedzame dialoog wil aangaan met de noorderbuur.
De spierballentaal van Trump heeft wellicht een rol gespeeld bij die eerste contacten, maar de snelheid waarmee Seoul en Pyongyang elkaar benaderd hebben, heeft Washington duidelijk verrast. In een eerste reactie klonk Trump voorzichtig optimistisch over de plotselinge toenadering.
In die reactie klonk ook twijfel. Washington heeft redenen genoeg om sceptisch te zijn. De regeringen van Bill Clinton en George W. Bush onderhandelden jarenlang met het Noord-Koreaanse regime, maar telkens leidde dat tot niets. Pyongyang maakte vaak een gebaar van goede wil, maar gebruikte dat tevens om tijd te winnen. In de tussentijd ging de ontwikkeling van Noord-Koreaanse kernwapens gewoon door.
Het maakt Trumps acceptatie van de Noord-Koreaanse uitnodiging des te opmerkelijker. In een paar dagen tijd maakte voorzichtigheid plaats voor bravoure en optimisme. Aan de andere kant: dit is Trump ten voeten uit. De president houdt ervan de boel op te schudden en onverwachts uit de hoek te komen.
Dus ook al zijn de eerste stappen bemoedigend, het is nog veel te vroeg om nu al van een succes te spreken. Laten we eerst afwachten of de ontmoeting tussen Kim Jong-un en Trump daadwerkelijk doorgaat. Het belangrijkste obstakel blijft de totale ontmanteling van Noord-Koreaanse kernwapens, een harde eis van Washington. Is Pyongyang werkelijk bereid deze wapens op te geven? Het is immers het krachtigste drukmiddel dat de Noord-Koreanen in handen hebben.
Stel dat Washington bereid is zijn voorwaarden af te zwakken, dan nog worden het bijzonder taaie gesprekken. Wat zullen de tegeneisen zijn van Noord-Korea? Het intrekken van alle sancties? Het beëindigen of opschorten van de militaire oefeningen met Zuid-Koreanen? Moet de VS zich bereid tonen de militaire aanwezigheid op het Koreaanse schiereiland af te bouwen? Stuk voor stuk lastige kwesties. Het Amerikaanse antwoord op die vragen zal mede het succes van de onderhandelingen bepalen.
