'Kabinet neemt de tijd om opvolger Zijlstra te zoeken'
Het kabinet zal de tijd nemen om een opvolger aan te wijzen voor de gisteren afgetreden minister Zijlstra. "Ze gaan geen haast maken", zegt NOS-verslaggever Joost Vullings.
Voorlopig worden de taken van Zijlstra waargenomen door zijn collega bij Buitenlandse Zaken, Sigrid Kaag. Deze topdiplomate had tot nu toe de portefeuille Internationale Handel en Ontwikkelingssamenwerking. De komende tijd doet zij het buitenlands beleid erbij.
Vullings denkt dat het wel even kan duren voordat er opvolger wordt aangewezen. "Meestal bungelt iemand al een poosje voordat hij opstapt", zegt hij. Maar nu ging het heel snel. Maandag schreef de Volkskrant dat Zijlstra gelogen had over een bijeenkomst met Poetin, een dag later was hij minister-af.
Aangeslagen
Veel mensen in en rond het kabinet zijn volgens de verslaggever aangeslagen door het plotselinge vertrek. Dat geldt niet alleen voor mensen binnen zijn partij, de VVD, maar ook voor de fractieleiders van CDA, D66 en ChristenUnie. Die hebben de hele zomer met hem over de vorming van het nieuwe kabinet-Rutte gesproken, brengt hij in herinnering. En Zijlstra toonde zich als rechterhand van VVD-onderhandelaar Rutte een betrouwbare partner. "Iemand die zijn afspraken nakomt."
In de politiek zoemen nog geen mogelijke opvolgers rond, weet Vullings. Maar onder journalisten worden wel al namen genoemd. Die van oud-minister Hennis bijvoorbeeld. Vullings wijst erop dat zij vlak voor het aantreden van het kabinet-Rutte III moest aftreden om een mortierongeval in Mali waarbij twee doden waren gevallen. Hij denkt dat het nog te vroeg voor haar is om opnieuw als minister aan de slag te gaan. "Het kleeft nog te veel aan haar."
Hij zegt dat de VVD aan partijveteraan Hans van Baalen zou kunnen denken, die al sinds 2009 Europarlementariër is. "Maar misschien is Edith Schippers ook wel te porren voor nog een rondje. Zij is natuurlijk een heel ervaren minister." Schippers was in het vorige kabinet minister van Volksgezondheid. Zij geldt als een vertrouweling van Rutte. Bij de formatie was zij een van de informateurs.
Kaartenbakje
Maar eigenlijk is het nog te vroeg om al over een opvolger te speculeren, concludeert Vullings. "Rutte heeft natuurlijk een groot kaartenbakje met namen. Wie weet wie daar uit komt rollen."
Rutte zelf had het lastig in het debat na het vertrek van Zijlstra. Kamerleden verweten hem dat hij de ernst van de situatie niet op tijd heeft ingezien. Hij had eerder met de Kamer moeten delen dat hij op de hoogte was van de leugen. Ook wees de oppositie erop dat "de ene na de andere vertrouweling" van Rutte het veld moet ruimen. In het vorige kabinet waren dat onder anderen de VVD-ministers Opstelten, Van der Steur en Hennis.
Een motie van wantrouwen van PVV-leider Wilders tegen Rutte kreeg gisteravond steun van de SP, de Partij voor de Dieren, 50Plus, Denk en Forum voor Democratie.