Patriottisch en knap: cheerleaders dansen namens Noord-Korea op Spelen

• Tomas Riemens

  redacteur Online

Ze worden het "leger van schoonheden" genoemd: de Noord-Koreaanse cheerleaders die aanwezig zijn op Olympische Winterspelen. De groep van 229 vrouwen reisde deze week af naar Pyeongchang, waar ze de komende weken meerdere keren zullen optreden.

Zodra Noord- en Zuid-Korea begin januari hadden afgesproken dat het noorden toch atleten naar de Spelen mocht sturen, werd ook bekendgemaakt dat de groep cheerleaders naar het zuiden zou afreizen. De jonge vrouwen worden door de dictatoriale staat gezien als belangrijk propagandamiddel, zegt correspondent Marieke de Vries.

De groep bestaat uit vrouwelijke studenten en scholieren van rond de twintig. Volgens de BBC zijn zorgvuldig geselecteerd en uitgebreid doorgelicht door de overheid. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar uiterlijk, maar ook of ze het juiste gedachtegoed aanhangen. De Noord-Koreaanse staatsmedia noemen de vrouwen een "leger van maagden".

De cheerleaders traden al eerder op in het buitenland en hebben veel fans in Zuid-Korea en Japan. Toch is het best bijzonder dat zij bij de Spelen aanwezig zijn, vertelt De Vries. De groep werd pas drie keer eerder ingezet bij sporttoernooien in Zuid-Korea: in 2002, 2003 en 2005.

De laatste keer, inmiddels al weer dertien jaar geleden, was bij een sporttoernooi in de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul. Toen werden er 124 meisjes gestuurd, onder wie de echtgenote van de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. Seol Joo Lee, in buitenlandse media ook wel Ri So jul genoemd, was destijds 16 jaar oud. Zij zou intussen drie kinderen hebben met Kim Jong-un en zal er bij deze Spelen niet bij zijn.

Ook in 2014 zouden de cheerleaders een show opvoeren bij de Aziatische Spelen in de Zuid-Koreaanse stad Incheon, maar die reis werd op het laatste moment afgezegd. Volgens de Noord-Koreaanse staatsmedia werden de partijen het niet eens over de organisatie van de reis. "Het zuiden bracht zelfs de kosten ter sprake, iets waar het noorden het helemaal niet over wilde hebben. Toen kwamen de gesprekken tot een plotseling einde", meldde het Noord-Koreaanse staatspersbureau KNCA daarover.

Dat het terugtrekken van de cheerleaders vier jaar geleden leidde tot een diplomatieke rel, laat zien dat het team inzet is van het politieke spel tussen de buurlanden. Een afvaardiging van de cheerleaders duidt op toenadering; komen ze niet, dan is de wig tussen het noorden en het zuiden te groot.

De 229 vrouwen hebben inmiddels in Pyeongchang opgetreden op een welkomstceremonie voor de Noord-Koreaanse sporters. Voor zover bekend zullen ze hun gesynchroniseerde dansbewegingen daarnaast nog opvoeren bij verschillende gelegenheden, zoals de openings- en slotceremonie, wedstrijden van Noord-Koreaanse atleten, duels van het Koreaanse vrouwelijke ijshockeyteam en mogelijk ook als Zuid-Koreaanse sporters in actie komen.

Hoewel pas begin dit jaar bekend werd dat Noord-Korea alsnog zou deelnemen aan de Winterspelen, werd hier achter de schermen al maanden over gesproken. De cheerleaders zijn al die tijd bezig geweest met trainen, zegt Noord-Korea-expert Andray Abrahamian tegen Business Insider.

De jonge vrouwen hebben niet alleen een fysieke, maar ook een intensieve mentale voorbereiding gehad, zegt hij. "Ze moeten bestand zijn tegen de beelden en ideeën die ze in het zuiden zullen zien en die hun visie op hun eigen land zouden kunnen veranderen."

Alles tot in de puntjes voorbereid, zodat de cheerleaders een show kunnen geven die past bij de propaganda van het Noord-Koreaanse regime, zegt Abrahamian. Met als doel dat het "leger van schoonheden" een positieve indruk van Noord-Korea achterlaat bij journalisten en sportliefhebbers van over de hele wereld.