Gemeenteraden versplinterd door vele afsplitsingen

De Nederlandse gemeenteraden tellen nu 149 raadsfracties meer dan na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014. Uit onderzoek van Trouw en het platform Investico blijkt dat het onder gemeenteraadsleden een normaal verschijnsel is geworden om zich af te splitsen van de oorspronkelijke partij. In 30 procent van de gemeenten zijn nu méér fracties dan in 2014.

In Dordrecht, Den Haag, Doetinchem, Hengelo en Zutphen zijn er er drie partijen bij gekomen, in achttien andere gemeenten zijn twee extra fracties. Door het grote aantal afsplitsingen nam het gemiddelde aantal partijen in Nederlandse gemeenteraden toe, van 6,8 in 2010 naar 7,3. Delfzijl kent bijvoorbeeld tien raadsfracties en 21 raadsleden. In Winsum zijn er acht fracties op vijftien raadsleden.

Verklaring

Trouw schrijft dat veel partijen kandidaat-raadsleden een verklaring laten tekenen, waarin ze beloven hun zetel aan de partij terug te geven als hij of zij de partij verlaat. Maar in de praktijk heeft een partij niets aan die afspraak: de Kieswet kent het begrip 'fractie' niet, en dus is de overeenkomst niet rechtsgeldig.

Uit het onderzoek van de krant blijkt dat de afsplitsingsdrang onder lokale politici geen regionaal verschijnsel is en ook niets te maken heeft met de politieke kleur. Zowel binnen nieuwe als gevestigde partijen komen afsplitsingen voor. Het leidt niet altijd tot een nieuwe fractie: in verschillende plaatsen gingen raadsleden over naar een al zittende partij.