Tbs'er: 'Van 1989 tot 2013 was mijn behandeling weggooide tijd'
Als alles goed gaat, komt ergens dit jaar voor Jan een einde aan zijn tbs-tijd. Het had volgens hem veel sneller kunnen gaan. "Iedere keer kwamen er nieuwe zorgcoördinatoren en dan begon je weer van voren af aan."
De vereniging van tbs-advocaten roept politiek Den Haag op het systeem op de schop te nemen. Minder bemoeienis vanuit de politiek en minder wisseling van personeel zijn twee kernpunten uit het manifest. Daar kan tbs'er Jan (niet zijn echte naam) zich volledig in vinden.
Hij is een van de 1374 tbs-patiënten in Nederland. Sinds 1989 staat hij, met een onderbreking van vier jaar, onder behandeling voor een zedendelict. "Het was zeer wisselvallig", blikt Jan terug op zijn tbs-traject. Te weinig personeel en te weinig continuïteit in de begeleiding, vindt hij. Daardoor voelde het voor hem alsof hij steeds weer opnieuw begon.
In zijn ogen gooiden de politiek en de media olie op het vuur door veel aandacht te schenken aan incidenten. Met als gevolg dat verloven werden stopgezet en de behandeling volgens Jan stagneerde. "Als er een tbs'er vrijkomt, voor wat voor delict dan ook, blazen ze hoog van de toren. Daar heeft elke tbs'er last van."
Incidentpolitiek
Naar eigen zeggen mocht hij bijna een jaar lang niet naar buiten na een incident met een tbs'er in het Brabantse Uden. "Allemaal omdat de gemeenschap er door de politiek en de verslaggeving zo heftig op reageerde."
In het manifest kaarten de tbs-advocaten aan dat bijvoorbeeld debatten in de Tweede Kamer over incidenten ronduit schadelijk zijn voor het tbs-stelsel. Het zou leiden tot incidentenberichtgeving en -politiek.
De tbs-advocaten hameren er verder op dat het grote verloop aan behandelaars slecht is voor de behandeling. Het zou leiden tot een gebrek aan vertrouwen tussen patiënt en arts. Iets waar Jan ook tegenaan liep.
Op een gegeven moment heb ik gezegd: jullie bekijken het maar.
"Vier jaar ben ik toen op de vlucht geweest", vervolgt Jan. Hij kwam uiteindelijk weer in dezelfde instelling als eerst terecht. Pas vijf jaar geleden beleefde hij naar eigen zeggen een doorbraak in zijn behandeling. "Toen kreeg ik een behandelaar die zei: we gaan er wat mee doen."
Jan zit nu in het proefverlofstadium. Vanaf 2015 is hij bijna dagelijks buiten. Wat heeft hij aan zijn tbs-tijd gehad? Hij denkt even na en zegt: "Van 1989 tot 2013 is het weggooide tijd geweest. Daarna heb ik er veel aan gehad." Hij hoopt dat zijn mede-tbs'ers er niet zo lang over hoeven te doen. Jan is ervan overtuigd dat het kan, zolang er per patiënt een vast team komt.
Is Jan bang dat hij straks weer de fout ingaat? "Nee, absoluut niet."
