Kabinetscrisis dreigt in België

In België wordt hoog politiek spel gespeeld en dreigt een kabinetscrisis. Inzet is de positie van de al vaker in opspraak geraakte staatssecretaris Theo Francken voor Asiel en Migratie.

Francken van de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) ligt onder vuur omdat hij zou hebben gelogen over het uitzetten van een groep Sudanezen. Andere partijen willen dat hij opstapt, maar N-VA-leider Bart de Wever dreigt de stekker uit het kabinet te trekken als Francken wordt weggestuurd.

Marteling

De N-VA'er is als staatssecretaris voor Asiel en Migratie verantwoordelijk voor een groep Sudanezen die vorig jaar vanuit België werd uitgezet naar hun geboorteland. Francken besloot daartoe, ook al was hij door een commissie gewaarschuwd dat de vluchtelingen in Sudan mogelijk gemarteld zouden worden. De staatssecretaris zegt dat het niet om een algemene waarschuwing ging. Volgens verklaringen van de Sudanezen in Belgische media zijn ze ook daadwerkelijk gemarteld na hun terugkeer.

Andere coalitiepartijen rekenen hem de kwestie zwaar aan en zeggen dat hij heeft gelogen tegen het parlement en de premier. Zij willen Francken niet wegsturen, maar vinden dat hij de eer aan zichzelf moet houden.

Gisteravond sprak De Wever heel uitdrukkelijk zijn steun uit aan Francken in een interview met VTM Nieuws: "Ik sta achter Theo en ik ga hem niet laten vallen. In geen enkel geval."

De N-VA heeft er een groot belang bij dat de populaire Francken aanblijft. In 2019 zijn er parlementsverkiezingen en hij kan dan veel stemmen trekken.

Daarnaast kan een kabinetscrisis volgens correspondent Sander van Hoorn zelfs in het voordeel werken van de N-VA. Als het kabinet valt, worden nieuwe verkiezingen waarschijnlijk tegelijkertijd met de gemeenteraadsverkiezingen gehouden, later dit jaar. In de lokale politiek is de N-VA een kleinere speler dan landelijk, dus als de verkiezingen gelijktijdig zijn, kan de N-VA op lokaal niveau profiteren van de populariteit van landelijke politici.

Andere partijen

De andere coalitiepartijen hebben er juist minder voordeel bij als de verkiezingen worden gecombineerd. Zo doet de christendemocratische CD&V het altijd beter in gemeenteraadsverkiezingen dan bij landelijke verkiezingen.

"De andere partijen zien het politieke spel van de N-VA wel, maar kunnen er weinig aan doen", zegt Van Hoorn in het NOS Radio 1 Journaal. "Aan de ene kant willen ze Francken weg hebben, maar als dat leidt tot vervroegde verkiezingen schieten ze zichzelf in de voet."

Premier Michel zegt dat de "chantage" van De Wever geen indruk op hem maakt. "Ik laat mijn agenda niet dicteren. Niet door de oppositie, maar ook niet door een meerderheidspartij", aldus Michel bij de Franstalige radiozender Bel RTL.

Michel zegt dat hij de resultaten van een onderzoek naar de uitzetting van de Sudanezen afwacht. Waarschijnlijk worden de conclusies daarvan later deze maand bekend. Ook veel andere partijen zullen daarna pas echt beslissingen nemen over het lot van Francken.

Maar voor de meeste partijen is elke uitkomst van het onderzoek sub-optimaal, zegt Van Hoorn. "Behalve voor de N-VA. Die heeft alle kaarten in handen en speelt ze voorbeeldig uit, maar dreigt daarmee wel België lam te leggen met een kabinetscrisis."