Derk Bolt over ontvoering: ik had wel een klein Stockholmsyndroompje

• Guus Dietvorst

  redacteur Online

"Op de zevende dag zaten wij tv te kijken met de ontvoerders. Naar voetbal, maar ook naar het Colombiaanse nieuws en daar werd opeens gemeld dat we al waren vrijgelaten. Dus ik zeg tegen een van die jongens: nou Felipe, bel maar een taxi dan." En daarmee was de ontvoering van Spoorloos-journalist Derk Bolt ten einde.

Bolt werd in juni van dit jaar samen met cameraman Eugenio Follender ontvoerd door de Colombiaanse guerrillabeweging ELN. Ze waren in het noordoosten van Colombia aan het werk. Een week lang leefde Nederland mee met het tweetal.

Nu, een half jaar later, kijkt Bolt terug op wat er toen is gebeurd. En wat de invloed is geweest op zijn leven. "Het is leuker om het meegemaakt te hebben, dan om het mee te maken", is een van zijn conclusies.

Dagenlang sjouwde hij door de jungle, voortgejaagd door zwaarbewapende guerrilla-strijders. Hij vreesde voor zijn leven. Zou het niet door een kogel gebeuren, dan misschien door de "helse" tocht, waaraan hij vijf gebroken ribben overhield.

Toch heeft het hem ook iets goeds gegeven. "Geloof in mezelf. Je bent toch niet meer dat watje dat je dacht dat je was." Maar hij meent het als hij zegt dat het meemaken zelf geen pretje was.

"Wij hadden niet, zoals de mensen in Nederland misschien, elke dag het idee dat we konden worden vrijgelaten", zegt Bolt. "Wij zaten in onzekerheid, op de vlucht voor het leger. Je denkt de hele tijd: we kunnen worden vrijgelaten, maar we kunnen ook een nekschot krijgen."

Desondanks heeft Bolt geen hekel gekregen aan zijn ontvoerders van de ELN, een kleine marxistische beweging die bekendstaat vanwege ontvoeringen en militaire acties.

"Kijk, in eerste instantie heb je natuurlijk een klein Stockholmsyndroompje", legt hij uit, doelend op het verschijnsel dat de gegijzelde sympathie voor de gijzelnemer krijgt. "Ze waren gewoon aardig tegen ons. Maar aan de andere kant: ze schieten je dood als het moet."

"Hun strijd is natuurlijk bespottelijk", gaat Bolt verder. "Dat gevecht is nog nooit ergens ter wereld gewonnen. Hou ermee op, ga eens een weg asfalteren, denk ik dan. Dat is veel nuttiger."

Het mag duidelijk zijn: Bolt staat verder van zijn ontvoerders af dan een half jaar geleden. Of in zijn eigen woorden: "Qua syndroom ben ik nu vanuit Stockholm al wel terug in Kopenhagen, of zelfs Hamburg."

Wat daarbij heeft geholpen is een bezoekje onlangs van het Colombiaanse Openbaar Ministerie aan Nederland. Het OM is nog bezig met het onderzoek naar de ontvoering. "Dus ik vraag aan ze: waarom komen jullie helemaal naar Nederland om jacht te maken op een stelletje woudlopers?"

Maar dat zagen ze toch anders, vertelt de journalist. "Die guerrilla's vallen boeren lastig, pakken huizen af van mensen als ze daar zin in hebben, werken mee aan cocaïnehandel. Ik zie nu ook wel dat dit geen spelletje is. Mijn ontvoerders hoeven van mij niet dood, maar een flink pak slaag zou ik ze wel gunnen."

Bolt is inmiddels alweer twee keer terug geweest in Colombia. "Natuurlijk met een ander gevoel dan voorheen. Ik denk vooral: het zal toch niet weer gebeuren." Hij merkt dat de ontvoering invloed heeft op zijn werkwijze. "Als iemand vroeger zei dat het gevaarlijk was, dacht ik: nou dat zien we wel, ik ga zelf wel even kijken. Nu blijf ik eerder gewoon in de auto zitten."

"Het is natuurlijk lastiger filmen als je je niet vrij kan bewegen, maar daar kan je ook wel mee spelen", vertelt Bolt die voor Spoorloos de hele wereld over reist om mensen op te sporen en te herenigen met familie in Nederland. "Dan laat je gewoon zien dat het gevaarlijk is. Zodat de kijker het ook weet."

Extra spanning dus als hij op pad is, maar dat vindt hij niet per se negatief. "Nee, want ik merk dat reizen door veilige gebieden juist een beetje saai is geworden. Ik kom net van het platteland van Ecuador. Daar gebeurt nooit wat. Reizen in een gebied waar misschien wel een paramilitair achter een heuvel staat, is toch interessanter."

Gratis bier

De zaak waarvoor hij überhaupt naar Colombia was gereisd in juni heeft hij overigens later gewoon tot een goed einde gebracht. Dat was voor een groot deel te danken aan zijn ontvoering. Die gebeurtenis was namelijk groot nieuws en op tv werd ook uitgebreid over de zaak gesproken.

En dus ook over de reden dat Bolt en Follender in Colombia waren. "De mensen die we zochten, zagen dat ook en die hebben zich toen gemeld. Later hebben we die hereniging gewoon gedaan, maar dan wel op een veilige plek."

"Dat was nog een hele happening, want iedereen wist wie wij waren en wat er was gebeurd. Mensen kwamen van heinde en verre naar ons toe, zelfs met paard en wagen. We kregen ook veel gratis bier, weet ik nog."

Niet alleen in het buitenland is het anders voor Bolt, ook in Nederland zijn er dingen veranderd. De aandacht die hij heeft gekregen sinds zijn behouden thuiskomst, was overweldigend. "Toen ik net terug was, moest ik constant blozen. Het is toch fijn om te weten dat mensen niet denken: Derk Bolt is ontvoerd, nou en. Hou 'm maar."

Hij vertelt een anekdote. "Ik moest kort nadat ik was teruggekomen een nieuw paspoort halen. Een ritje op de fiets naar het stadsdeelkantoor waar ik normaal 5 minuten over doe. Maar het duurde 2,5 uur, omdat iedereen me aansprak. Natuurlijk is dat hartverwarmend."

Bolt krijgt op die manier vooralsnog niet echt een kans om het voorval te vergeten. "Doordat iedereen er de hele tijd naar vraagt, denk ik er nog steeds vrij vaak aan. Maar het bepaalt zeker niet mijn leven. Ik zie het vooral als een avontuur dat ik heb meegemaakt."