Gezocht in het hele land: 663 psychiaters (m/v)
Voor honderden banen in de psychiatrie zijn geen vaste krachten meer te vinden. De dag voor de kerstvakantie stonden er 663 vacatures voor psychiaters open. Vooral ggz-instellingen zitten met de handen in het haar.
Toch zijn er in Nederland voldoende psychiaters: zo'n 3700 in totaal. Het probleem is dat zij niet willen werken op die plekken waar de vacatures openstaan. Zij kiezen liever voor een eigen praktijk en minder zware zorg. Of zij verlaten instellingen omdat zij vinden dat zij daar hun vak niet optimaal kunnen uitoefenen, blijkt uit een analyse van de NOS.
Wachttijden
De vele lege plekken raken patiënten direct, omdat wachtlijsten moeilijk kunnen worden weggewerkt. De wachttijden zijn op dit moment onder meer lang voor mensen met autisme, persoonlijkheidsstoornissen en trauma's.
Een ander probleem is dat steeds wisselende gezichten de behandeling negatief kunnen beïnvloeden. Instellingen zien zich gedwongen dure tijdelijke psychiaters in te huren, die vrij snel daarna weer ergens anders gaan werken.
Dit drijft tevens de kosten van de zorg op, meldde de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) vorige week in een rapport. "Ik heb hier zzp'ers aan de slag die op deze manier meer verdienen dan ik", stelt de directeur van een ggz-instelling.
Openstaande vacatures zijn overal in het land, maar met name buiten de Randstad is de nood hoog. Ggz-instelling Emergis in Zeeland kent verhuisbonussen van 20.000 euro en ook in Friesland zijn er 'aanbrengpremies' van 1500 euro voor iedereen die succesvol een psychiater aandraagt.
"We doen ons best om aantrekkelijk te zijn, bijvoorbeeld door flexibele uren te bieden, of te helpen met huisvesting of de kinderopvang", vertelt psychiater en bestuurder Ton Dhondt van GGZ Friesland. "Maar we moeten onze tekorten momenteel opvangen door zzp'ers die niet in dienst willen. Dat is een groot probleem, want die zijn duur en gaan weer weg. Ook kunnen ze allerlei eisen stellen, bijvoorbeeld dat ze geen crisisdiensten werken. Het personeel in loondienst begint zich af te vragen of zij geen gekke henkie zijn dat ze wel in vaste dienst blijven."
Mindfulness
Volgens voorzitter Damiaan Denys van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) heeft Nederland vergeleken met andere landen veel psychiaters, maar is er een scheefgroei waardoor die niet altijd op de juiste plaats zitten. Hij ziet dat collega's de klassieke psychiatrie verlaten voor gebieden als mindfulness of stressreductie. "Ook daarbij speelt onmiskenbaar psychisch lijden, maar de vraag is of dit alles ook per definitie in de psychiatrie thuishoort."
Denys: "We hebben iets te weinig gezorgd voor onze psychiaters. We hebben het werk moeilijk gemaakt met allerlei wet- en regelgeving. Je merkt dat mensen daar hun buik van vol hebben. Door toenemende werkdruk, en het gebrek aan autonomie, vertrekken ze uit bepaalde posities en vinden ze hun weg naar ander werk waar ze zich prettiger in voelen. De grote uitdaging voor de komende tijd is: hoe kunnen we mensen verleiden om dat werkgenot te houden?"
Jeugd
Crisisdiensten, die vaak buiten kantooruren plaatsvinden en die zwaar kunnen zijn door bijvoorbeeld agressieve patiënten, zijn door de weigering van zzp'ers steeds moeilijker overeind te houden. De betrokken partijen overwegen nu die diensten verplicht te stellen voor alle psychiaters, schreef staatssecretaris Blokhuis onlangs in een brief aan de Tweede Kamer. Dat kan door het als een eis op te nemen bij de herregistratie die psychiaters iedere vijf jaar moeten doen.
Onder andere in de jeugdzorg geven psychiaters relatief vaak aan dat ze stoppen. Daar zijn veelgebruikte argumenten de opgelopen werkdruk en de nog verder toegenomen administratieve rompslomp vanaf het moment dat de financiering is overgeheveld naar gemeenten.
Branchevereniging GGZ Nederland zegt zich zorgen te maken over de problemen op de arbeidsmarkt. Een woordvoerder benadrukt dat niet alleen vacatures voor psychiaters moeilijk te vervullen zijn. "Ook voor andere beroepsgroepen als GZ- en klinisch psychologen en verpleegkundigen. Psychiaters in de instellingen kunnen hierdoor een deel van hun werk niet overdragen aan deze andere beroepsgroepen en minder patiënten behandelen. Voor 2018 is deze problematiek een van onze speerpunten."
