Advies om bijziend kind te voorkomen: weg van telefoon en naar buiten

Steeds meer kinderen worden bijziend en dreigen in toekomst slechtziend of zelfs praktisch blind te worden. Daarvoor waarschuwt Caroline Klaver, hoogleraar oogheelkunde aan het Rotterdamse Erasmus Medisch Centrum.

Kinderen lopen het risico doordat ze weinig buitenspelen en de hele dag achter een telefoon, tablet of boek zitten. Door het vele dichtbij kijken kan de oogbol, die normaal rond is, op termijn ovaal worden en kunnen cellen die licht moeten opvangen achter in het oog beschadigd raken.

Het is een onomkeerbaar proces, zegt de hoogleraar. "Tegen het verlies van lichtgevoelige cellen kunnen we niets meer doen. Als die cellen verdwijnen helpt ook een bril niet meer. Dan wordt je slechtziend, kun je niet meer lezen en bijvoorbeeld geen gezichten meer herkennen."

Overigens gebeurt dit niet bij iedereen. Zo'n 30 procent van de mensen met een lenssterkte van -6 wordt uiteindelijk slechtziend aan beide ogen.

Ook het Oogfonds maakt zich grote zorgen. "Het is ernstig. De helft van de twintigplussers is inmiddels bijziend en dat neemt alleen maar toe als we zo doorgaan."

Bij kinderen kun je het nog afremmen en het risico verlagen. Hoe hoger de min-sterkte bij kinderen, hoe groter de kans op blindheid, zegt het Oogfonds.

Het fonds is in mei vorig jaar begonnen met een campagne, die ouders moet helpen om hun kinderen van de bank af en naar buiten te krijgen. Inmiddels zijn ruim 1500 informatiepakketten aangevraagd, met name door ouders.

Buitenlicht

Klaver pleit ervoor dat kinderen onder schooltijd zeker een uur buitenspelen om de ogen te sparen. Het buitenlicht is belangrijk, omdat buiten in het oog de stof dopamine wordt aangemaakt, die ervoor zorgt dat het oog rond blijft en de cellen intact.

De 20-20-2-richtlijn

Om oogproblemen te voorkomen is de 20-20-2-richtlijn bedacht door oogartsen: houd na 20 minuten op een telefoon, tablet of boek kijken een pauze van 20 seconden. "Leg het weg, ga even rondlopen", zegt Klaver. Dan de 2: ga het liefst 2 uur per dag naar buiten.

Klaver ziet een belangrijke rol voor het onderwijs weggelegd. Ze merkt bijvoorbeeld dat sommige scholen ervoor kiezen om de pauze in te korten, zodat kinderen een kortere lesdag hebben, maar juist buiten pauzeren is belangrijk. "Als kinderen niet meer naar buiten gaan, is dat funest voor de ontwikkeling van bijziendheid."

Dat te veel achter boek of telefoon zitten tot bijziendheid leidt, is overigens al veel langer bekend. Niet alleen in Europa: in Zuidoost-Azië heeft zelfs zo'n 90 procent van de schoolverlaters oogproblemen.

Maar ook in Nederland gaan we hard die kant op, waarschuwen de experts. Oogfonds-directeur Mulder: "We spreken inmiddels van een onzichtbare epidemie in Nederland."