Stijging zeespiegel van 1.80 m deze eeuw niet uitgesloten
Het smelten van met name het ijs op Antarctica kan een veel grotere zeespiegelstijging veroorzaken dan eerder werd gedacht. Een stijging van 1.80 meter binnen 80 jaar is niet ondenkbaar. Dat blijkt uit onderzoek van onder andere de Universiteit Utrecht.
Tot nu toe werd altijd uitgegaan van een gemiddelde stijging als gevolg van het smelten van het ijs op Groenland en Antarctica. In het nieuwe onderzoek is specifiek naar de bovengrens gekeken, vertelt onderzoeker Renske de Winter.
"Het is zeer moeilijk om goed te schatten wat die ijskappen van Groenland en Antarctica gaan doen. Hoe snel het zal gaan, en welke processen er een rol bij spelen. Er zijn maar relatief weinig metingen, er vliegen bijvoorbeeld nauwelijks satellieten overheen en veldonderzoek is er ook lastiger dan op andere plaatsen. Recente studies wijzen erop dat het ijs op West-Antarctica sneller kan gaan afsmelten dan tot nu toe gedacht, al is er nog steeds heel veel wat we niet weten."
"Daarom is er altijd een hele waaier aan schattingen. Tot nu toe ging men dan in het midden zitten, omdat dat het meest waarschijnlijk is. Wij hebben nu vooral een keer goed gekeken naar die bovenkant van de verwachtingen, en dan kom je op dit soort getallen."
Kustverdediging
Ook al is de kans minder groot, het is wel heel belangrijk om naar die bovenkant te kijken, zegt De Winter. "Onze kustverdediging is tot nu toe altijd gebaseerd geweest op stormen. Dijken in de Randstad moeten een storm kunnen doorstaan die maar eens in de 10.000 jaar kan voorkomen. Vanuit de gedachte: hele kleine kans, maar extreem grote gevolgen.
Wij denken dat je niet alleen naar die stormen moet kijken, maar vooral ook naar die kleine kans dat ijskappen veel sneller smelten. Bovendien, de kans dat de ijskappen versneld gaan smelten, is groter dan die extreme storm."
De onderzoekers hebben ook gekeken naar regionale verschillen, want de zeespiegel stijgt niet overal even hard. Voor de Noordzee wordt een stijging van 1.50 meter niet langer ondenkbaar geacht.
Afbrokkelen
In het laatste zes-jaarlijkse rapport van het VN-klimaatpanel, uit 2013, wordt nog uitgegaan van een wereldwijde zeespiegelstijging van gemiddeld 80 centimeter aan het eind van deze eeuw. In dit rapport zijn alle wetenschappelijke inzichten tot dat jaar meegenomen.
Overigens zijn er sinds die tijd meerdere onderzoeken verschenen over het smelten van Antarctica. Zo verscheen recent een nieuwe studie, waaruit blijkt dat er rivieren zijn op Antarctica die een grote rol kunnen spelen bij het versneld afbrokkelen van de ijskap.
Speerpunt
Hierdoor zou de zeespiegelstijging aan het eind van deze eeuw zelfs meerdere meters kunnen bedragen. Renske de Winter zegt dat de verschillende uitkomsten onderstrepen hoe belangrijk meer onderzoek is.
"De wetenschap realiseert zich steeds meer dat Antarctica een speerpunt van onderzoek zou moeten zijn, zodat we hopelijk die onzekerheid steeds kleiner kunnen maken. Want 80 jaar lijkt misschien lang, maar is dat eigenlijk niet, als je bedenkt wat er moet gebeuren om ons hierop voor te bereiden."
Renske de Winter: "Zo zal er kritisch gekeken moeten worden naar de huidige manier van kustbeheer, want daarbij wordt nog niet overal rekening gehouden met het mogelijk optreden van snellere zeespiegelstijging in de loop van deze eeuw. Dit vraagt om een nieuw plan van aanpak."
