Toerisme in Nederland: 'We gaan maar zelden buiten de gebaande paden'

• Anna Mees

  redacteur Online

De drommen toeristen die jaarlijks naar Nederland komen, worden steeds groter. Ruim 15,8 miljoen toeristen brachten vorig jaar een bezoek aan ons land, ruim 5,5 procent meer dan het jaar ervoor. Ook dit jaar zet de groei door.

Verreweg de meeste toeristen komen uit de ons omringende landen. Wat doen al die bezoekers, waar gaan ze naartoe?

Megatentoonstelling

Amsterdam is verreweg de meest bezochte plaats, een kleine 40 procent van de overnachtingen is in de hoofdstad. Daarna volgen Zuid-Holland (14 procent) en Zeeland (7 procent), blijkt uit cijfers van het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC).

Dit bureau heeft een paar verklaringen voor de groei van het afgelopen jaar, zoals aantrekkende economieën, extra vliegverbindingen en meer Belgen en Duitsers die een korte vakantie hebben geboekt. "Omdat dat buurlanden zijn, profiteert Nederland bovengemiddeld", zegt Kees van der Most van NBTC.

Na jaren van marketing om mensen naar Amsterdam te trekken, probeert het NBTC de toeristen nu naar andere plaatsen te laten gaan. Zo worden Dordrecht ("Hollands oudste stad aan het water", en Leiden ("omarm Rembrandt in Leiden") gepromoot, en Brabant om meer over Van Gogh te weten te komen.

Die aanzet tot spreiding werkt niet, zegt toerisme-expert Stephen Hodes. "De pogingen klinken intelligent, maar gaan niet werken. Ik hoor al dertig jaar over spreiding, maar we zijn kuddedieren. We gaan zelden buiten de gebaande paden. En Amsterdam heeft ook zoveel te bieden."

Volgens Van der Most is het een kwestie van tijd voordat dit aanslaat. "Dit is iets van de langere adem. Dat begint bij bewustwording en bekendheid van andere plaatsen, en faciliteren dat mensen er makkelijker kunnen komen."

Oude wereld

Het aantal toeristen zal voorlopig blijven groeien, is de verwachting. Dit komt mede door de steeds groter wordende middenklasse. "Mensen uit bijvoorbeeld China, Rusland, Rusland, Brazilië willen allemaal naar de zogenoemde old world, Europa", zegt Hodes. "Hen ontvangen is een enorme uitdaging."

Wat de toerismekenner betreft zit Amsterdam aan de grens van wat de stad aankan. "Het kantelpunt is bereikt. Mensen komen naar Amsterdam om de stad te leren kennen, niet om alleen maar met andere toeristen te lopen. En op sommige plekken is de leefbaarheid sterk achteruitgegaan."

De gemeente zou volgens hem radicaal moeten ingrijpen. "Er moet één vergunningenbeleid komen in de metropoolregio Amsterdam voor hotels, AirBnb, cruiseschepen en shortstay. Want nu krijg je een waterbedeffect. In Amstelveen worden bijvoorbeeld allemaal hotels bijgebouwd. Daarvandaan gaan toeristen dan met de tram naar Amsterdam. Dat schiet niet op."

Hoorzitting

Door dit soort maatregelen zouden toeristen niet meer boeken omdat er simpelweg geen plaats is om te overnachten. "Als je naar een concert wil gaan en de kaartjes zijn op, moet je ook wachten tot een volgende keer." Ook de politiek vindt dat er iets moet worden gedaan aan de drommen toeristen: in januari is een hoorzitting in de Tweede Kamer over de spreiding van toerisme.

Aan de komst van de vele buitenlandse toeristen zitten uiteraard ook positieve kanten. Zo brengen ze geld in het laatje: vorig jaar verdiende Nederland er zo'n 11,4 miljard euro aan. Het toerisme levert werk op voor ruim 540.000 mensen.