Waar is de vermiste Argentijnse onderzeeër gebleven?
In Argentinië groeit de bezorgdheid over het lot van het marineschip ARA San Juan. Van de onderzeeër is sinds woensdag niets meer vernomen. Wel werden signalen opgevangen die mogelijk van het schip zijn, maar zekerheid daarover is er niet. En dus is de vraag of de 44-koppige bemanning nog leeft. De zoektocht wordt bemoeilijkt door slechte weersomstandigheden.
Volgens Argentinië is er mogelijk een stroomstoring aan boord, waardoor het niet meer kan communiceren. Hoofdredacteur Jaime Karremann van Marineschepen.nl is niet gerust op een goede afloop. "In Argentinië is het probleem dat er heel weinig geld is", legt hij uit. "En dat heeft dan weer gevolgen voor het onderhoud en voor de training van de bemanning. Technische problemen aan boord kun je alleen maar oplossen als je goed getraind personeel hebt."
En daaraan schort het volgens Karremann. Een groot verschil met de bemanning van de Europese of Amerikaanse onderzeeërs. "In Nederland en binnen de NAVO kent ieder bemanningslid van een onderzeeër het schip helemaal van binnen en buiten. Zelfs de kok weet hoe 'ie het schip uit het water moet halen. Daarnaast wordt er binnen de NAVO regelmatig op noodsituaties geoefend. In Den Helder is een speciale ontsnappingstoren in een zwembad. En eens in de zoveel tijd is er een grote NAVO-oefening, waarbij een onderzeeboot op de bodem wordt gelegd."
Volgens Karremann kunnen moderne onderzeeboten een dag of zeven zonder stroom onder water blijven, voor er problemen ontstaan met de zuurstofvoorziening. Daarnaast zijn er speciale kaarsen aan boord, die zuurstof kunnen aanmaken. "Een van de mogelijkheden is dat het schip problemen heeft, maar wel wil doorvaren. Het is er namelijk heel slecht weer. Tussendoor proberen ze dan wellicht contact te krijgen. Dat verklaart misschien dat er nog geen noodbakens of noodvuurwerk zijn waargenomen."
In noodsituaties kan namelijk een van de oranje boeien van een onderzeeboot worden losgelaten. Is zo'n boei eenmaal aan de oppervlakte gekomen, dan zendt die een noodsignaal uit. Dat is in dit geval nog niet gebeurd of niet waargenomen. Bovendien schrijft het protocol voor dat onderzeeërs naar boven moeten komen, als er problemen zijn met de communicatie.
Schip doormidden
En dus is Karremann er niet gerust op. "Er is met vliegtuigen in het gebied gezocht en er is niets gezien. De bemanning zal bij communicatieproblemen een mast opsteken en kijken wat er gebeurt. Het komt vanuit de Argentijnen een beetje over van: 'we willen de gemoederen niet in paniek laten raken'. Het komt heel soms voor dat een schip, met bemanning, zinkt zonder een signaal af te geven."
Misschien is er wel iets misgegaan met de San Juan, een 33 jaar-oud schip van Duitse makelij. Een paar jaar geleden is de onderzeeër gerenoveerd. Karremann: "De modernisatie duurde enorm lang, het was een ingrijpende klus. Bij de bouw van een onderzeeboot wordt alles in stukjes gebouwd en aan elkaar gelast. Maar hier is het schip doormidden gezaagd om de dieselmotoren te vervangen. En het hangt er dan van af of dat wel op een goede manier is uitgevoerd."
Overigens is het schip maar een paar jaar ouder dan de Nederlandse onderzeeërs, die tussen 1990 en 1994 in de vaart werden genomen. In de Tweede Kamer is brede steun voor de aanschaf van nieuwe schepen, die rond 2025 de vier Walrusklasse-onderzeeërs moeten vervangen.
