Partijleider Macron: Mao, Stalin of pater familias?
De partij van de Franse president Emmanuel Macron, La République En Marche, kiest vandaag een leider. Maar dat gaat niet - zoals je wellicht zou verwachten in Frankrijk - op een heel democratische manier.
Er is namelijk maar één kandidaat en die is ook nog eens aangewezen door president Macron zelf. Het is Christophe Castaner, nu nog staatssecretaris in de regering. De partij kan hém kiezen, of niemand.
En dan wordt er een partijbestuur gekozen. Daarvoor bestaan wel vier verschillende 'kieslijsten' met kandidaten. Maar: hun meningen lopen niet ver uiteen. Alle vier staan ze als een blok achter president Macron en alle vier staan ze achter hun nieuwe leider Castaner.
Chinees theaterstuk
Dat maakt het partijcongres vandaag in Lyon tot een soort Chinees politiek theaterstuk, zeggen critici, met partijleden als klapvee en president Macron als Mao. De Grote Leider beslist en de volgelingen die knikken welwillend. De vergelijking lijkt misschien misplaatst, maar komt van Macron zelf.
Tijdens zijn verkiezingscampagne vergeleek hij zich eens met de Chinese leider Mao, omdat alles zo efficiënt verliep. Hij sprak zelfs over een Culturele Revolutie en zijn medewerkers noemden Macrons campagne grappend 'De Lange Mars'.
De heiligverklaring van Christophe Castaner biedt weinig hoop voor partijleden die meer democratie willen.
Maar de gang van zaken op het partijcongres zorgt voor onvrede onder de leden. Afgelopen week publiceerden partijdissidenten een manifest. Daarin wordt niet de vergelijking met China gemaakt, maar met de Sovjet-Unie in de jaren 50.
"Vrijheid van meningsuiting bestaat niet en intern kritiek uiten op de leiding is niet toegestaan", schrijven ze over hun eigen partij. "De aanstaande heiligverklaring van Christophe Castaner, als de leider van de partij, biedt weinig hoop voor partijleden die meer democratie willen."
Volgens de dissidenten zou Macron zich als een soort Stalin gedragen, zijn wil opleggen en geen kritiek verdragen. Maar Macron is Mao noch Stalin, al was het maar omdat hij democratisch is gekozen en gecontroleerd wordt door een parlement - waarin zijn partij La République En Marche dan weer wel een absolute meerderheid heeft.
Wat Macron wel doet, is zich gedragen als een pater familias die maar moeilijk afstand kan nemen. Zijn partij is pas anderhalf jaar oud. Wat begon als een vriendenclub, is nu een professionele organisatie met 380.000 leden. Maar die partij bevindt zich nog in de puberteit; veel partijleden zijn nog onervaren.
De Franse president wil zijn La République En Marche graag in goede banen leiden, zoals een vader zijn zoon of dochter aan de hand neemt. Door nu zijn vertrouweling Christophe Castaner de leiding te geven, kan hij zelf afstand nemen, maar de partij wel in de gaten houden.
