Puigdemont kan overdracht aan Spanje honderd dagen rekken
De kans is groot dat België de afgezette en gevluchte Catalaanse regiopresident Carles Puigdemont arresteert en overdraagt aan Spanje. Zijn voorlopige vrijlating afgelopen zondag verandert daar niets aan. Wel kan het allemaal nog even duren - tot maximaal 100 dagen.
Drie stappen tot de berechting van Puigdemont. In omgekeerde volgorde.
1. De Spaanse rechtszaak
De uiteindelijke beoordeling van wat Puigdemont verweten wordt door de Spaanse autoriteiten (opruiing, misbruik van publiek geld), vindt plaats door en in een Spaanse rechtbank en nergens anders. Of Puigdemont daar fysiek in de beklaagdenbank zal zitten, hangt af van de Belgische rechter.
2. Het Europese aanhoudingsbevel
België levert Puigdemont, en de vier andere ministers van de Catalaanse regering die op dit moment in België zijn, niet uit. In grote delen van de EU is een verdrag van kracht dat een proces van uitlevering onderling overbodig maakt. In plaats daarvan is er een Europees aanhoudingsbevel.
De Belgische raadkamer kijkt op dit moment of Spanje dat aanhoudingsbevel op een juiste manier uitgevaardigd heeft. Als dat het geval is, dan zijn er bijna geen gronden om het niet uit te voeren. Reden om het niet uit te voeren, is bijvoorbeeld een overtuiging dat de Spaanse rechtspraak niet in staat is Puigdemont een eerlijk proces te bieden, maar dat lijkt onwaarschijnlijk.
Op geen enkel moment komt het in België dus tot een inhoudelijke beoordeling of Puigdemont schuldig is. En dus is de kans groot dat de Raadkamer van het gerecht in Brussel besluit aanhoudingsbevel uit te voeren. De raadkamer heeft vijftien dagen om dat besluit te nemen. Daarna is er nog beroep mogelijk, en daarna weer een cassatie.
Als daarvoor de volle tijd genomen wordt, ben je negentig dagen verder. De kans is dus groot dat Puigdemont binnen honderd dagen terug in Spanje is.
3. Vasthouden of niet
Het besluit van de Brusselse onderzoeksrechter zondagavond ging alleen over de vraag of Puigdemont en de vier anderen deze hele procedure vast zouden zitten of dat ze in vrijheid op het besluit kunnen wachten. Het werd het laatste, op voorwaarde dat ze in België blijven, meewerken en laten weten waar ze verblijven.
Belgisch-politieke bemoeienis
Dat deze zaak in België nergens inhoudelijk zal worden, zorgt ervoor dat Belgische politiek ook geen rol speelt. Maar dat betekent niet dat de politiek zich afzijdig houdt.
De Belgische premier Michel uitte kritiek op het Spaanse politie-optreden tijdens het onafhankelijkheidsreferendum. Een staatssecretaris suggereerde dat Puigdemont in België asiel kon krijgen. En de minister van Binnenlandse Zaken sprak er schande van dat Spanje gekozen functionarissen wil opsluiten, hij werd daarin gesteund door een Belgische oud-Eurocommissaris.
De minister van Binnenlandse Zaken is van de grootste partij in België: de Vlaams-nationalistische NV-A. Een woordvoerder van de Spaanse Partido Popular, de partij van de premier Rajoy, doet het allemaal af als kritiek van een partij de tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de nazi's. Kijk eens in de spiegel, antwoordde NV-A-leider Bart de Wever, wijzend naar het Franco-verleden van de Partido Popular.
Het was aan de Belgische minister van Buitenlandse Zaken om de rel te sussen. "Het is geen politieke procedure", benadrukte hij.
