Berlijn worstelt met daklozen: 'We moeten ze ook kunnen uitzetten'
Sjoerd Ponstein
redacteur Bureau Berlijn
Berlijn worstelt met een groeiend aantal daklozen. Veel van hen zijn Oost-Europeanen die na een mislukte zoektocht naar werk op straat belanden. Ze overnachten vaak in de Berlijnse parken en dat brengt volgens Berlijnse politici zoveel overlast met zich mee, dat die inmiddels omstreden voorstellen doen. "Het moet geen taboe zijn om agressieve daklozen uit te zetten".
Een 'rechtsvrije zone'. Zo wordt Tiergarten, het grootste stadspark van Berlijn, door de wijkburgemeester van het stadsdeel Mitte genoemd. Het park verschijnt regelmatig in negatief in het nieuws: drugshandel, vluchtelingen die zichzelf prostitueren, en onlangs werd er een 60-jarige vrouw vermoord. Na een avond in de 'biergarten' Schleusenkrug kwam Susanne F. niet meer thuis. Haar lichaam werd drie dagen later in het park gevonden.
Sinds de moord is er weer volop aandacht voor de overlast en het gevaar in het park. Daarbij wordt vaak gekeken naar de Oost-Europese daklozen die in het park bivakkeren. Sommige medewerkers van de plantsoenendienst hebben aangegeven niet meer in Tiergarten te willen werken uit angst voor agressie. Daklozen hebben ordediensten met urine besproeid en zwanen gevangen om op te eten.
Niet ver van de biergarten waar de vermoorde Susanne F. haar laatste biertjes dronk, staan een aantal tentjes. De bewoners, Duitsers en Oost-Europeanen, wonen hier totdat de gemeente besluit het kamp te ruimen. De NOS sprak met één van hen over het leven in het park en hoe gevaarlijk dat volgens hem is. Volgens Deno Yarmadelen zit het gevaar niet per se bij de daklozen die in het park slapen.
Ook bij de biertuin zijn ze niet overtuigd van het gevaar van de daklozen. Volgens een medewerker is Tiergarten de laatste tijd niet onveiliger geworden, maar staat het thema sinds de moord op de 60-jarige vrouw ineens weer op de agenda.
Maar twee Berlijnse wijkburgemeesters denken daar anders over. Zo zegt Stephan von Dassel van stadsdeel Mitte dat de situatie in Tiergarten "volledig uit de hand loopt" en dat het geen taboe hoeft te zijn om agressieve daklozen uit te zetten. Hij krijgt bijval van zijn collega Franziska Giffey van stadsdeel Neukölln, die zegt dat als het mensen niet lukt om werk en onderdak te vinden, ze weer "terug naar Roemenië moeten".
Maar of dat zin heeft? Ortrud Wohlwend, woordvoerster van de Berlijnse daklozenopvang, denkt van niet. Ze wijst erop dat de meeste Oost-Europese daklozen uit EU-lidstaten komen en dus het recht hebben om in Duitsland te zijn. Daarbij: "Als ze het wel zouden doen komen die mensen meteen weer terug. Pure geldverspilling."
Wohlwend vindt het wel goed dat het onderwerp weer aandacht krijgt. Met de winter in aantocht zijn er nog altijd te weinig slaapplekken voor alle daklozen in Berlijn. "Wij zitten aan onze limiet."
Ook zij ziet een toename van het aantal Oost-Europese daklozen. Ze snapt het ook wel. "We hebben hier een goede opvang, goede verzorging, dat is in die landen wel anders." Maar ze zou graag zien dat er in de Oost-Europese landen zelf meer verantwoordelijkheid wordt genomen. "De helft van de mensen die hier overnachten is geen Duitser. Dit probleem vraagt dan ook om een oplossing op Europees niveau, net zoals met het vluchtelingenprobleem."
