Een film over kamp Westerbork, gemaakt tijdens de Tweede Wereldoorlog, is opgenomen op de Werelderfgoedlijst van documenten van Unesco. De Westerbork-documentaire laat unieke beelden zien van het doorgangskamp in Drenthe.
De Joodse gevangene en filmmaker Rudolf Breslauer kreeg begin 1944 van kampcommandant Albert Gemmeker de opdracht de film te maken. Gedacht wordt dat Gemmeker dat deed om indruk te maken op zijn superieuren. Hij zou ze willen laten zien wat een goed geoliede machine het kamp in Westerbork was.
Uniek materiaal
Breslauer kreeg veel vrijheid om de film te maken, en zijn registratie geeft een goed beeld van het dagelijkse leven in het kamp. "Het is echt uniek materiaal", zegt directeur Dirk Mulder van Herinneringscentrum Kamp Westerbork.
"Het zijn de enige bekende beelden uit duizenden kampen in Europa die niet geënsceneerd zijn, en de enige beelden van de transporten. En juist omdat het bewegend beeld is, maakt het heel veel indruk op mensen."
NIOD-directeur Frank van Vree beaamt dat: "Deze film bevat zeldzame, iconische beelden, met een uiterst problematische status, want gemaakt in opdracht van de nazi's. Juist daardoor raken ze aan de kern van een van de meest gruwelijke episodes van de moderne geschiedenis."
Sinti-meisje
Wereldberoemd is de still van het negenjarige meisje Settela Steinbach, dat vanuit een goederentrein naar buiten kijkt, vlak voordat ze naar Auschwitz wordt gedeporteerd. Ze was een icoon voor de Jodenvervolging, tot werd ontdekt dat het een Sinti-meisje was.
Toen de film af was, werd Breslauer zelf ook naar Auschwitz gedeporteerd. Zijn gezin kwam om in de gaskamer, op Breslauer zelf en zijn dochter Ursula na. De filmmaker kwam kort daarna op een onbekende plaats om het leven.
Erfgoedlijst
Naast de film is ook het script officieel erkend als documentair werelderfgoed, meldt RTV Drenthe. Unesco begon in 1992 met het register om aandacht te vragen voor de historische topstukken en om ze te beschermen tegen nalatigheid, illegale handel en moedwillige vernietiging.
Om de twee jaar worden nieuwe documenten toegevoegd. In het register zijn bijvoorbeeld ook de dagboeken van Anne Frank en het Utrechtse Psalter opgenomen.
