Nog altijd verkoopverbod voor 84 procent fipronil-bedrijven

• Ben Meindertsma

  redacteur

Drie maanden na het begin van de fipronilcrisis heeft 84 procent van de getroffen pluimveehouders nog altijd stallen die geblokkeerd zijn door de NVWA. Slechts 58 van de 361 pluimveebedrijven die dicht moesten omdat er fipronil is gebruikt, zijn weer volledig in bedrijf. De economische schade voor de sector loopt daardoor nog altijd op.

Fipronil blijkt moeilijker te verwijderen dan gedacht. Volgens onderzoeker Christiaan ter Veen van de Gezondheidsdienst voor Dieren hebben sommige boeren hun bedrijven inmiddels tientallen keren schoongemaakt. "Bij de eerste keer schoonmaken gaat de fipronil-waarde hard naar beneden. Maar het is ontzettend lastig om de fipronil in de omgeving naar nul te krijgen. En zolang fipronil in de stal blijft zitten, blijft het ook terechtkomen in de eieren en de kippen", aldus Ter Veen.

Verklikkerkippen

De Gezondheidsdienst voor Dieren raadt boeren aan om waterstofperoxide en soda te gebruiken. Voor boeren die hun bedrijven niet geruimd hebben is dat lastig, omdat je die middelen niet in hoge concentraties mag gebruiken in een volle stal met kippen.

Boeren die wel geruimd hebben lopen tegen het probleem aan dat de NVWA de stal pas kan vrijgeven als het vlees of de eieren van de nieuwe kippen zijn getest. Die lopen dus ook nog het risico dat de nieuwe kippen opnieuw worden afgekeurd, en zitten lang in onzekerheid. Veel boeren zetten daarom een klein aantal 'verklikkerkippen'. Als die ondanks het schoonmaken toch nog besmet raken, blijft de schade beperkt.

Mest

Stallen kunnen geblokkeerd zijn voor eieren, kippen of mest. Pas als uit onderzoek van de NVWA blijkt dat eieren weer fipronil-vrij zijn, verdwijnt de blokkade en mogen de eieren worden verkocht. Hetzelfde geldt voor kippenvlees.

Ook voor mest geldt dat het niet mag worden verhandeld, maar in speciale centrales moeten worden verbrand. Inmiddels is de wachtlijst bij de centrales zo lang, dat er een miljoen kilo kippenstront bij boeren ligt te wachten om afgevoerd te worden. Gisteren kondigde minister Kamp af dat een deel van deze mest alsnog op normale wijze mag worden verwerkt.

Vrijwilligers

In de regio Barneveld, de kippenhoofdstad van Nederland, zijn betrokkenen inmiddels een actie gestart om de getroffen boeren te helpen. Via de website boenenbijdeboeren.nl worden vrijwilligers opgeroepen zich aan te melden om boeren te helpen die hun stal niet schoon krijgen.

Deze week zijn de eerste vrijwilligers begonnen bij eierboer Jaap van Deelen uit Barneveld. De vrijwilligers zijn meer dan welkom. "In mijn eentje is er geen beginnen aan. Dan ben ik vier weken kwijt om de hele stal schoon te krijgen", zegt Van Deelen.

De eierboer heeft twee stallen die beide geblokkeerd zijn door de NVWA. De stallen heeft hij meerder keren schoongespoten met soda en waterstofperoxide. In de ene stal heeft hij inmiddels de kippen laten ruimen, omdat de stal maar niet schoner werd. Deze week hoopt hij van de NVWA te horen dat hij de eieren uit zijn andere stal weer mag verkopen.

"Het moet niet veel langer meer duren", vertelt Van Deelen. Hij had verwacht al lang uit de ellende te zijn. "Elke twee a drie weken dat ik geen inkomen heb en wel onkosten, verlies ik ongeveer een gemiddeld jaarinkomen." Inmiddels heeft hij al meer dan 250.000 euro verlies geleden. Gelukkig heeft hij voldoende reserves om het nog even uit te zingen.

Volgens Hennie de Haan van de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders geldt dat lang niet voor alle boeren. "Ik hoor inmiddels de eerste verhalen van pluimveehouders die ermee moeten stoppen. Andere bedrijven zullen de komende vier à vijf jaar moeten werken om het verlies van deze periode goed te maken."

De Gezondheidsdienst voor Dieren verwacht dat het nog vele maanden zal duren voordat alle stallen vrij worden gegeven. De Haan is nog somberder: "Als rond dit tijdstip volgend jaar de laatste stal wordt vrijgegeven, ben ik een gelukkig mens."