Dankzij haar mag Saudische vrouw autorijden (en dat is pas het begin)
In 2011 haalde ze het wereldnieuws met een gedurfde actie. Manal al-Sharif filmde zichzelf terwijl ze achter het stuur zat en rondreed in de straten van de Saudische stad Khobar en postte de video op YouTube en Facebook.
Gisteren tekende koning Salman een decreet waardoor vrouwen een rijbewijs mogen halen in het streng islamitische land. Een triomf voor de actievoerende Saudische vrouwen, maar voor Manar al-Sharif is de strijd voor vrouwenrechten nog lang niet gestreden.
Met de actie in 2011 wilde al-Sharif aandacht voor de campagne Women2drive die ze met een groep vrouwen was begonnen. Tijdens de 8 minuten durende video in de auto zei ze dat vrouwen in ieder geval in noodgevallen achter het stuur zouden moeten mogen. "Wat als de bestuurder een hartaanval krijgt?"
Al-Sharif werd na de actie opgepakt door de religieuze politie en enkele dagen vastgehouden, maar had intussen veel medestanders gekregen: 4500 Saudi's hadden een online petitie voor haar vrijlating getekend.
Nu, zes jaar later, is het doel bereikt: vanaf juni volgend jaar kunnen Saudische vrouwen hun rijbewijs halen en legaal de weg op. Al-Sharif liet weten dat ze blij was met het verdwijnen van "een van de meest draconische wetten in de moderne tijd", en dat ze doorgaat met de strijd voor gelijke rechten voor vrouwen. Want er is nog een lange weg te gaan, vertelde ze ook tijdens een TED-talk in 2013.
De actievoersters richten hun pijlen nu op het mannelijke voogdijschap over vrouwen. Volgens de Saudische wet hebben vrouwen toestemming nodig van hun man, hun vader of een broer voor de meest simpele dingen. Een paspoort aanvragen bijvoorbeeld, of een studiebeurs voor een studie in het buitenland, maar ook om te trouwen moeten vrouwen toestemming van een mannelijk familielid krijgen.
Het recht om een rijbewijs te halen is pas het begin van de strijd om lang bestaande onrechtvaardige wetten af te schaffen, zegt al-Sharif nu. "We blijven actievoeren tegen het mannelijke voogdijschap dat vrouwen in dit land krijgen opgelegd. We vragen om niets minder dan volledig gelijke rechten voor vrouwen."
Maar die strijd is nog lang niet voorbij, zegt correspondent Marcel van der Steen. "Het recht op een rijbewijs past in het rijtje voorzichtige maatregelen om vrouwen meer vrijheden te geven. Afgelopen week waren vrouwen voor het eerst welkom tijdens de viering van de nationale feestdag in een voetbalstadion. Maar op sociale media zie je daar ook veel negatieve reacties op. Bijvoorbeeld van islamitische geestelijken die denken dat zo'n feest met muziek en vuurwerk tot losbandigheid leidt."
Toch gaat er waarschijnlijk langzaam meer veranderen de komende jaren. "Er komt een keer een einde aan de enorme olie-export", verwacht Van der Steen. "Dus moet Saudi-Arabië op zoek naar andere inkomstenbronnen, er moet een nieuwe economie worden opgebouwd. En daarvoor heeft het land meer contacten met het Westen nodig, bijvoorbeeld om het toerisme aan te wakkeren. En om dat te bereiken is er een versoepeling van bepaalde wetten nodig."
