Labour-congres juicht Corbyn toe en ruikt de macht

• Tim de Wit

  correspondent Groot-Brittannië

De deelnemers aan het Labour-congres in de Britse badplaats Brighton blaken van zelfvertrouwen. In jaren is de macht niet zo dichtbij geweest, denken veel partijleden. Met één stralend middelpunt: Jeremy Corbyn. "Voor hem gaat de zon echt schijnen, komend jaar."

De partijleider kijkt er zelf wat ongemakkelijk bij, als hij de grote zaal binnenkomt. Net als de afgelopen dagen staan de duizenden leden op om hem toe te zingen, nog voordat hij een woord heeft gezegd. "Oh Jeremy Corbyn", klinkt het, op de melodie van Seven Nation Army van de White Stripes. Dat gebeurde voor het eerst tijdens de verkiezingscampagne in het voorjaar, vervolgens op het grote muziekfestival Glastonbury en nu weer, tijdens het jaarlijkse partijcongres. Zijn populariteit blijft maar groeien, zo lijkt het.

Hoe anders zag het er nog geen jaar geleden uit. Driekwart van de Labour-fractie in het Lagerhuis wilde via een motie van wantrouwen van hem af, vond hem te radicaal links en zag in hem allesbehalve een toekomstig minister-president. Maar dankzij de gewone leden bleef hij na een leiderschapsverkiezing in het zadel.

Premier Theresa May schreef in juni vervroegde verkiezingen uit omdat ze dacht eenvoudig te kunnen profiteren van haar zwakke concurrent bij Labour. Maar niets bleek minder waar; Corbyn deed het veel beter dan verwacht terwijl May beroerd presteerde. Overigens kwam ze wel als winnaar uit de bus, zij het met gevoelig zetelverlies.

"Ik ben langs vele deuren gegaan tijdens de campagne en ik merkte hoe boos iedereen op haar was. Hoe arrogant ze haar vonden. Veel kiezers wilden radicale verandering. Corbyn werd ineens het linkse alternatief", zegt Kieran Dunn, Labour-lid uit Peckham.

Zelfs zijn grootste tegenstanders erkennen op dit congres dat Corbyn zich heeft bewezen als leider. Sadiq Khan, de Labour-burgemeester van Londen, prees hem in zijn speech in Brighton. Terwijl hij zich eerder nog uiterst kritisch over hem had uitgelaten.

"De Conservatieven liggen met elkaar overhoop. Ze steken elkaar allemaal een mes in de rug. Ik verwacht dat we op korte termijn verkiezingen krijgen, daarna zullen we toeslaan. We zijn er klaar voor", gelooft Dunn, ook al kwam Corbyn bij de vorige verkiezingen nog zeker 60 zetels tekort om premier te worden.

Brexit

Alleen worstelt Labour op het congres enorm met het belangrijkste vraagstuk van dit moment: brexit. Want net als de Conservatieven, zijn ook de Britse sociaal-democraten het er intern niet eens over hoe het leven er buiten de EU uit moet zien. Veel Londense Labour-parlementariërs willen een zachte brexit, waarbij de Britten lid blijven van de Europese gemeenschappelijke markt. Daardoor verandert er voor de handel en het vrije verkeer van personen zo min mogelijk.

Maar Corbyn zelf heeft al meerdere keren gezegd dat uit de EU stappen wat hem betreft ook betekent dat Groot-Brittannië de interne markt verlaat. Corbyn is zelf nooit een groot fan geweest van de EU en voerde ook haast onzichtbaar campagne in de aanloop naar het referendum. Daarnaast weet hij ook dat zijn achterban verdeeld is: een derde van de Labour-kiezers stemde voor de brexit, twee derde tegen.

Het congres in Brighton besloot na een stemming zelfs om een brexit-motie over de interne markt niet te behandelen. Met steun van veel Corbyn-aanhangers. "Ik vind het onbegrijpelijk dat we dit niet bespreken", zei parlementariër Chuka Umunna. "We moeten dit debat niet ontwijken, we moeten erin vooroplopen."

Zo voelde ook Mary Griffith zich, toen ze het hoorde. Ze stemt al veertig jaar Labour, maar is nog altijd woedend over de uitslag van het brexit-referendum. "En daarbij heeft onze leider het intens laten afweten, hij is medeverantwoordelijk voor deze ramp." Daarom begrijpt ze niet dat Corbyn als een held wordt vereerd. "Ik zat in de zaal en hoorde iedereen weer 'Oh Jeremy Corbyn' zingen. Ik dacht, ben ik nou de enige die dit raar vindt?"

Voorlopig draagt de meerderheid van de partijleden hem op handen. En Corbyn weet: zolang hij zo populair is als nu komt hij er ook mee weg om de moeilijke brexit-vragen niet concreet te beantwoorden. Vanmiddag om 13.15 uur spreekt hij het congres toe.