De vijf meest gestelde vragen over fipronil, en de antwoorden

Eieren, fipronil, NVWA: deze drie woorden overheersten het nieuws van de afgelopen weken. De schappen in de supermarkt waar normaal eieren in liggen, zijn op sommige plekken leeg. Maar die eieren in je koelkast, kan je die nou eten? En die cake? Wij stelden tijdens een Facebook Live jullie vragen aan voedingswetenschapper Martijn Katan. Zijn geruststellende boodschap: we hoeven ons echt geen zorgen te maken.

Is er echt een acuut gevaar voor de volksgezondheid geweest tijdens dit hele fipronil-schandaal?

"Nee, het alarm is een beetje overdreven geweest", vertelt Katan. "Je moet vele duizenden eieren eten voordat het echt schadelijk voor je is. De stof fipronil komt in een hele kleine hoeveelheid in eieren voor." Ook als je de afgelopen maanden vier eieren per dag hebt gegeten, is het niet schadelijk. "Dan moet je je zorgen maken over je cholesterol, maar niet over de hoeveelheid fipronil."

Kan ik momenteel eieren eten?

"De NVWA heeft één eiercode (2-NL-4015502) naar buiten gebracht waarvan ze hebben gezegd dat je die écht beter niet kan eten, en ik zou aanraden om dat ook niet te doen. Smijt dat ene ei uit de doos maar weg en neem het zekere voor het onzekere", zegt Katan. Alle andere eieren kan je wel gewoon eten. "Maak je ook geen zorgen als je deze per ongeluk hebt gegeten, het kan echt geen kwaad."

Kan ik levensmiddelen eten waar eieren in verwerkt zijn?

Dat kan al helemaal geen kwaad, zegt Katan. Cake, eiersalade, mayonaise: alles kan je gewoon eten. "In deze producten is de fipronil nog verder uitgedund. Je kan beter geen cake eten omdat er veel suiker en vet in zit, maar over de minimale hoeveelheid fipronil hoef je geen zorgen te maken."

Maar wat nou als je elke dag een combinatie van allemaal eierproducten eet? "Dan eet je er nog steeds geen honderdduizend kilo van, want dat kan je lichaam niet aan. De effecten blijven dus ook in deze situatie beperkt."

Waarom moesten alle schappen dan leeg?

"Dat heeft met de regelgeving in Nederland te maken", legt Katan uit. "We hebben erg strenge regels in Nederland. Als er ook maar een beetje te hoge hoeveelheid van een bepaalde giftige stof ergens in zit, gaan hier alle alarmen af. En die te hoge hoeveelheid was hier het geval, dus daarom zijn alle schappen leeggehaald."

En waarom worden zoveel kippen geruimd? "Dat is dan weer een economische afweging. Specialisten hebben gekeken of het duurder is om kippen te houden en voeren terwijl hun eieren niet verkocht kunnen worden, dan ze af te maken. Daar hebben ze hun conclusies uit getrokken." En daar kunnen wij weer onze conclusies uit trekken, zegt Katan. "Want waar zijn we in godsnaam mee bezig met de bio-industrie?"

Waarom heeft het zolang geduurd voordat het bekend werd, en waarom werd het niet eerder bestreden?

"Er was een boef in België die een boef in Barneveld vond, en in Nederland zijn we niet zo goed in boeven bestrijden", zegt Katan. "Bij de NVWA is enorm bezuinigd en ze hebben daar beperkt geld en aantal mensen. Ze kunnen niet alles meten. Daarom zijn ze pas gaan meten nadat dit bekend was geworden in België." En die schandalen zullen blijven komen, zegt Katan. "100 procent zekerheid is nooit te krijgen."

Maar de komende maanden ben je gewoon veilig, sluit Katan af. "Ten minste, het kan zijn dat je van de trap valt, maar op het gebied van fipronil ben je gewoon veilig."