Na ruim 12.000 stuks troep weet Dirk: opruimen heeft geen zin

1345 Redbull-blikjes. 154 Caprisun-zakjes. Honderden flesjes bier en mixdrankjes. Dirk Groot registreerde het allemaal keurig en sleepte het mee naar huis om weg te gooien. Teleurgesteld trekt hij nu zijn conclusie na 337 kilometer lopen: "'Schoon houdt schoon' is een hardnekkig misverstand."

Als 'Zwerfinator' plukt Groot al jaren al het zwerfafval dat hij tegenkomt uit bosjes, van straat en uit sloten. Gewapend met een grijpstok en een verzamelzak moet hij tonnen afval uit de natuur hebben gehaald. Omdat het kabinet plannen heeft om het aantal pet-flesjes in de natuur terug te dringen, had hij de afgelopen maanden extra aandacht voor drankverpakkingen.

"Ik ga gewoon lopen, bij mij in Purmerend of op andere plekken. Ik hou de afstand bij en welke drankverpakkingen ik tegenkom. Ik maak er een foto van en leg met een app de locatie vast", legt Groot zijn werkwijze uit in het NOS Radio 1 Journaal.

In totaal liep hij 337 kilometer op verschillende plekken door heel Nederland. Daarbij verzamelde hij 12.314 drankverpakkingen. In twee maanden tijd had hij ook bijzondere aandacht op een traject in Purmerend. Dat hield hij extra schoon, in de hoop dat zijn goede gedrag anderen zou beïnvloeden. Daarin werd Groot teleurgesteld.

Waren er door heel Nederland gemiddeld 36,5 drankverpakkingen per kilometer te vinden, op het testtraject waren dat er 29,2. Minder, maar wel een teleurstellend klein verschil gezien al zijn aandacht. "Rapen helpt niet voorkomen dat zwerfafval ontstaat", concludeert Groot somber.

Voorkomen is beter dan schoonmaken, stelt hij nu. "Opruimen heeft geen zin, maar statiegeld helpt voorkomen." Zo viel het hem op dat van de 12.314 verpakkingen er slechts 103 statiegeldflessen waren.

Statiegeld zou volgens Groot meer betekenen dan een initiatief als Nederland Schoon, opgericht door het bedrijfsleven. "Die stichting laat mensen opruimen en geeft wat leuke informatie. Maar ze moeten zelf meehelpen door met statiegeld aan de gang te gaan. De fabrikant heeft een verantwoordelijkheid, ook na gebruik."

In zijn rapport (.pdf) geeft Groot ook een top-20 van de merknamen die hij het meest tegenkomt. Heineken op 1, gevolgd door Coca-Cola en Redbull. "Ik doe dit niet om leveranciers zwart te maken, maar om met die partijen een goede oplossing te vinden. Er is veel informatie te halen uit wat ik op straat vind."

Groot hoopt verder dat de overheid zijn informatie gaat gebruiken om te kijken of het aantal rondzwervende pet-flessen vermindert. Als autodidactisch zwerfafvaldeskundige vindt hij de huidige methode niet nauwkeurig genoeg. Daarbij wordt in een willekeurig gekozen gebieden een inschatting gemaakt van de vervuiling. Het gaat daarbij om de 'beleving' van de overlast, er wordt niet daadwerkelijk geraapt.

"Die methode is heel subjectief en selectief. Ik loop, raap alles op en leg alles vast. Dan weet ik daadwerkelijk wat er ligt."

Als voorbeeld noemt Groot een groenstrook bij de McDonald's in Purmerend. Het gras lijkt schoon, maar Groot haalde in een halve kilometer 410 stukken afval op. "Het fietspad was keurig geveegd, de bermen met het gras en de slootkanten lagen vol."

Volgens Groot zijn er voor dergelijk onderzoek maar 200 mensen nodig, mogelijk alleen vrijwilligers. "Ik kan het, dus de overheid kan het ook. En ik wil ze er graag bij helpen."