'Moeilijk in te schatten hoe serieus dreiging aanslag Utrecht is'
"Aan alle broeders van het geloof in Europa, Amerika, Rusland, Australië en andere landen. Jullie broeders daar hebben het goed gedaan, zie hen als rolmodellen en doe hen na."
Deze oproep tot geweld deed een woordvoerder van Islamitische Staat midden in de ramadan, half juni. Hij gebruikt daarvoor de chat-app Telegram.
Tot het eind van de vastentijd, zo'n twee weken later, werden er in het Westen inderdaad verschillende pogingen gedaan om een aanslag te plegen. In Parijs reed een man met zijn auto in op een politiebus, in Brussel probeerde een zelfmoordenaar een spijkerbom af te laten gaan op het centraal station.
In beide gevallen kwamen alleen de terroristen om het leven. Elders in de wereld vielen wel slachtoffers bij jihadistisch geweld. Dat gebeurde onder meer in Somalië, Israël en Mali.
Oproep aanslag Utrecht
Niet verwonderlijk dat de organisatie van het EK vrouwenvoetbal door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) is ingelicht over de oproep om een aanslag te plegen op het toernooi. Specifieker: bij de wedstrijd Engeland - Schotland van volgende week woensdag in stadion Galgenwaard in Utrecht.
Ook die dreiging werd geuit op Telegram. Het nieuws kwam naar buiten via de Amerikaanse jihadmonitor SITE Intelligence Group. Directeur Rita Katz twittert dat er op Telegram werd opgeroepen om in Utrecht de aanslag in Manchester dunnetjes over te doen. Daar kwamen na een popconcert 22 mensen om het leven toen een zelfmoordterrorist zich opblies.
Serieuze dreiging?
De NCTV onderzoekt de oproep en wil er verder niets over zeggen. Intussen blijft het dreigingsniveau hetzelfde: niveau 4, oftewel substantieel. Dat betekent dat de kans op een aanslag reëel blijft, maar dat er geen concrete aanwijzingen zijn dat er een aanslag wordt voorbereid.
Terrorismedeskundige Teun van Dongen vindt het moeilijk om in te schatten hoe serieus deze dreiging is, vooral omdat de afzender onduidelijk is. "Het zou IS zijn, maar we weten niet eens wie van IS dit is", zegt de docent integrale veiligheid aan hogeschool InHolland. "Het kan in principe iedereen zijn."
"Nu is iedereen alert, dus je zou wel gek zijn als je hier nog iets wil gaan doen."
Van Dongen noemt het EK een atypisch doelwit. "Het is niet een extreem groot evenement en daarbinnen ook nog een wedstrijd die niet zo heel goed zal worden bezocht." Voor de wedstrijd zijn 4500 kaarten verkocht. Ook de oproep zelf is opmerkelijk. "Normaal gesproken zijn die wat algemener, zoals 'doe iets op de Amerikaanse Onafhankelijkheidsdag' of 'tijdens de ramadan'."
Dat zegt ook veiligheidsexpert Marco Zannoni. Hij adviseert Nederlandse gemeenten en politie over terrorisme. "Oproepen doen IS-aanhangers wel vaker, maar het valt op dat er nu zo'n specifieke wedstrijd wordt genoemd."
Zannoni denkt dat het risico voor een aanslag op stadion Galgenwaard juist is afgenomen doordat de oproep vandaag naar buiten kwam. "Nu is iedereen alert, dus je zou wel gek zijn als je hier nog iets wil gaan doen."
De wedstrijd Engeland - Schotland gaat 19 juli vooralsnog gewoon door.
