'Homo sapiens leefde al veel eerder dan gedacht'
De eerste homo sapiens leefde 280.000 tot 350.000 jaar geleden al, stelt onderzoeker Jean-Jacques Hublin op basis van een nieuwe archeologische vondst in Marokko. Hij gaat daarmee in tegen de aanname dat homo sapiens (de moderne mens) 200.000 jaar geleden is ontstaan in Ethiopië: een verschil van tienduizenden jaren. Dat schrijft het Max Planck Instituut voor Evolutionaire Antropologie in Leipzig in het wetenschappelijk tijdschrift Nature.
De fossiele botresten werden gevonden in een grot in de buurt van Marrakesh, die Jebel Irhoud wordt genoemd. In de jaren 60 werden daar ook al mensenbotten gevonden. Door de recente vondst wordt de theorie verworpen dat de homo sapiens plots is ontstaan in Ethiopië. De mens heeft zich geleidelijk ontwikkeld en verspreid over heel Afrika.
"Tot nu toe dachten we dat onze soort zich ontwikkeld had in een soort van Hof van Eden in Afrika. Maar nu blijkt die Hof van Eden heel Afrika te zijn. Een hele grote tuin", zegt onderzoeker Jean-Jacques Hublin in het blad.
Uit de botresten blijkt dat de homo sapiens in Marokko een klein gezicht, dunne wenkbrauwen en een grote kin had. Opmerkelijk is dat deze resten duiden op een platte lange schedel. Volgens Hublin laat dit zien dat de vroegere homo sapiens al een 'modern' gezicht had, en dat vooral het brein nog moest evolueren.
Discussie
Andere wetenschappers zeggen tegen Nature te twijfelen of het bij de gevonden resten in Marokko wel gaat over homo sapiens. De menselijke resten missen volgens paleoantropoloog María Martínon-Torres van de University College in Londen twee typische kenmerken van de moderne mens: een prominente kin en voorhoofd.
Volgens paleontoloog Jeffrey Schwartz, verbonden aan de Universiteit van Pittsburgh, wordt er een heel scala aan gevonden menselijke resten geschaard onder de noemer homo sapiens. Dit bemoeilijkt volgens Schwartz het onderzoek naar onze afkomst.
Brein als sinaasappel
In mei was er ook al groot nieuws over de geschiedenis van de mens: de homo naledi leefde namelijk tegelijk met de homo sapiens. Eerder werd gedacht dat deze soort miljoenen jaren geleden leefde, maar de naledi blijkt veel jonger te zijn: deze oermens leefde tussen de 300.000 en 200.000 jaar geleden.
Hij had een anderhalve meter lang lichaam, een brein zo groot als een sinaasappel (ongeveer een derde van ons brein tegenwoordig), een vooruitstekende snoet en lange, kromme vingers. In Afrika leefde hij dus samen met de vroege homo sapiens. In Europa en West-Azië liepen in die tijd de neanderthalers rond. In Midden-Azië leefde de denisovamens en op Indonesië de homo floresiensis. Van die vijf soorten is er nog maar één soort over, de homo sapiens.
Experts spreken van sensationele ontdekkingen die onze geschiedenis herschrijven.
