Overheid houdt geld over, maar minder dan verwacht
Het kabinet houdt dit jaar geld over op de begroting, maar minder dan waar partijen op hadden gehoopt op grond van de raming van het Centraal Planbureau (CPB) in maart.
Dat komt onder meer doordat er meer geld naar de verpleegzorg gaat dan was voorzien. Ook heeft het demissionaire kabinet inmiddels een streep gehaald door plannen om de mantelzorgboete te schrappen. Daardoor worden ouderen die bij hun kind inwonen niet gekort op hun AOW.
In de verkiezingstijd voorspelde het CPB een overschot van 3,6 miljard euro, maar die pot blijkt toch kleiner: het begrotingsoverschot komt neer op 1,4 miljard euro (0,2 procent van het bbp).
Dat blijkt uit de Voorjaarsnota die minister Dijsselbloem vanmorgen naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
"Ik denk dat wij toch laten zien dat we gewoon doorregeren. We hebben eigenlijk een beleidsrijke voorjaarsnota gepresenteerd met veel maatregelen en veel aanpassingen Op veel punten is ook extra geld. Maar daar zitten wel keuzes in, zoals altijd."
Een nieuw kabinet krijgt de komende jaren met groeiende overschotten te maken: in 2021 is er naar verwachting 10,7 miljard euro (1,3 procent van het bbp) over. Dat komt overeen met eerdere voorspellingen.
Het overschot wordt vooral veroorzaakt doordat er meer belasting binnenkomt bij het Rijk, er minder wordt uitgegeven aan werkloosheidsuitkeringen en minder aan hulpmiddelen in de zorg. Ook geven consumenten meer uit waardoor er meer btw binnenkomt.
Het overschot is dus kleiner dan waar partijen in verkiezingstijd op hadden gehoopt. Politiek verslaggever Marleen de Rooy: "Partijen maakten plannen voor de besteding van het geld, zoals aan duurzaamheid, zorg, of defensie. Maar ze moeten zich niet te vroeg rijk rekenen, blijkt nu."
Dijsselbloem temperde de verwachtingen in maart ook al. Hij zegt overigens dat het volgende kabinet zeker nieuw beleid kan maken. "Het gaat gewoon goed. Er zijn miljarden uit te geven." Maar er moeten wel keuzes worden gemaakt, zegt hij.
DNB president Klaas Knot waarschuwde de onderhandelaars voor een toekomstig kabinet voor 'het grote uitgeven'. Volgens Knot moet een nieuw kabinet er vooral voor zorgen dat dat overschot op de begroting intact blijft om de overheidsfinanciën ook op lange termijn sterk te houden.
Volgens politiek verslaggever Marleen de Rooy kan een demissionair kabinet geen al te grote maatregelen nemen om de begroting glad te strijken, maar wil het de begroting wel "netjes" achter laten. Om die reden is een aantal besluiten genomen.
Zo reserveert het kabinet 342 miljoen euro om ambtenaren een loonsverhoging te geven, vanwege de hoger dan verwachte pensioenpremie bij het ABP.
Er komt verder 20 miljoen euro bij voor de uitbreiding van de Koninklijke Marechaussee. Hierdoor kunnen in de komende jaren ongeveer 200 extra marechaussees worden ingezet voor grensbewaking op lucht- en zeehavens.
Eerder werd al bekend dat het demissionair kabinet nog eens honderd miljoen euro extra voor de verpleeghuizen reserveert. Dit om te voldoen aan de nieuwe kwaliteitseisen. Daarnaast komt er 145 miljoen euro beschikbaar om extra mensen op te leiden en om- of bij te scholen.
50 miljoen kan worden besteed aan veiligheid, stabiliteit, migratiesamenwerking en opvang in de regio. Het budget voor ontwikkelingssamenwerking kan met 62 miljoen omhoog.
De bezuinigingen op de onderwijsbegroting als gevolg van hogere leerlingenaantallen kan worden opgevangen met andere meevallers uit de begroting waardoor er dit jaar niet op onderwijs wordt bezuinigd.
En zoals eerder vanmorgen bekend werd: komt de mantelzorgboete er toch niet. Ouderen die bij hun kind inwonen worden definitief niet gekort op hun AOW-uitkering.