Informateur Tjeenk Willink praat eerst met vijf partijen
De nieuwe informateur Tjeenk Willink gaat als eerste met vijf partijen afzonderlijk praten. Hij ontvangt achtereenvolgens de leiders van VVD, CDA, ChristenUnie, GroenLinks en D66, zei hij een toelichting op zijn aanpak. Mogelijk zal hij daarna ook met meer partijen tegelijk spreken.
Volgens hem is het door het eerdere werk van zijn voorganger Schippers niet nodig weer alle fractievoorzitters te ontvangen. Hij zal ze wel allemaal spreken. Tjeenk Willink stuurt in eerste instantie aan op een meerderheidskabinet, al is een minderheidskabinet niet uitgesloten. Hij wilde niet vooruitlopen op wat de meest voor de hand liggende combinatie is. Tjeenk Willink zal als informateur niet bij echte onderhandelingen betrokken raken. "Het gaat erom te kijken wat de stand van zaken is en wat de ruimte is."
Niet speculeren
"Ik hoor graag van de fractievoorzitters zelf hoe ze tegen de situatie aankijken. Speculeren en waarzeggerij is niet mijn taak als informateur." Tjeenk Willink wil de fractievoorzitters tot een gemeenschappelijke conclusie brengen, die ze zonder informateur moeilijker zouden hebben bereikt.
De informateur weet ook niet hoe lang de formatie zal duren. Hij zei wel dat iedereen met vakantie wil. "Je moet niet overhaasten, maar je moet de tijd ook niet laten verlopen." Tjeenk Willink voegde eraan toe dat hij bij eerdere formaties waar hij bij betrokken was zijn eigen werkzaamheden als informateur binnen anderhalve week heeft afgerond. "Maar ik weet niet of dat hier ook het geval is."
Tjeenk Willink begon zijn eerste persconferentie met een lange algemene beschouwing, onder meer over de democratische rechtsstaat. Hij zei dat het belang van de verbindende functie van die rechtsstaat groeit, maar dat het functioneren ervan de afgelopen 25 jaar minder goed is geworden. De informateur verwees naar "bestuurlijke ontsporingen" rond de pgb's, de Belastingdienst en de politie.
Hij benadrukte dat afspraken in het regeerakkoord moeten passen binnen de internationale rechtsorde, verdragen en de rechtsstaat. "Uiteindelijk beslist in een democratie de meerderheid, maar met inachtneming van de rechten, belangen en problemen van minderheden."
Klimaatakkoord
Tjeenk Willink zal zijn gesprekspartners vragen verder te kijken dan vier jaar. Hij zei dat de grote vraagstukken niet kunnen worden opgelost door een gedetailleerd regeerakkoord. "Wel zijn afspraken mogelijk over hoe het debat daarover kan worden gevoerd en kunnen uitgangspunten worden geformuleerd." De informateur voegde eraan toe dat het niet of niet op tijd uitvoeren van het klimaatakkoord van Parijs zal leiden tot natuurcatastrofes.
In zijn inleiding verwees hij ook naar een citaat van hemzelf uit 1994, namelijk dat iedere serieuze democratische partij bereid moet zijn regeringsverantwoordelijkheid te dragen.
Tjeenk Willink is vanochtend eerst bijgepraat door Schippers. Die gaf maandag haar opdracht terug met de constatering dat iedere geopperde coalitie stuit op bezwaren van de betrokken fracties. Tjeenk Willink werd gisteren door de Tweede Kamer als informateur aangewezen. Kort daarna zei hij dat hij aan zijn klus begint "zonder vooropgezette bedoelingen".
