Geen campagne meer: in Frankrijk wordt gegeten en nagedacht

• Hans Brom

  Buitenlandredacteur

De weer-app beloofde een stralende dag, maar de lucht boven Parijs is grijs. Heel af en toe weet de zon erdoor heen te breken. Het is druk op de groente- en fruitmarkt bij de Saint Médard, een kerkje aan het einde van de Rue Mouffetard.

Het is wat Fransen graag doen in het weekeinde: recepten bestuderen, boodschappen doen, koken en dan eten. De artisjokken komen van deze markt en de rest van het boodschappenlijstje kun je makkelijk in de rest van de straat afwerken. Het is ook een dag om goed na te denken.

Sinds vrijdagavond middernacht mag er geen campagne meer worden gevoerd. Zo heeft de wet dat bepaald. De zaterdag is uitdrukkelijk om na de denken over wat de kandidaten de afgelopen weken allemaal over de kiezers hebben uitgestort. Een dag van bezinning is het. Niks aan je hoofd. Alleen eten en nadenken over je politieke voorkeur.

David staat op de markt. Niet als groenteverkoper, maar met bosjes lelietjes-van-dalen, het bloempje dat in zuidelijke landen traditioneel rond 1 mei wordt verkocht. Hij heeft ze gisteren geplukt in het bos en staat er nu mee bij de Saint Medard, om wat bij te verdienen.

Op wie hij morgen gaat stemmen, wil hij niet zeggen. Na enig aandringen erkent hij dat het in ieder geval een rechtse kandidaat wordt. "Links heeft altijd veel beloofd", zegt hij, "maar daar is maar heel weinig van terecht gekomen. Laat rechts het nu maar eens doen."

"Fillon? Le Pen?", probeer ik nog. Nee, hij wil het echt niet kwijt, maar stemmen gaat hij zeker. Hij pelt een banaan en deelt die met zijn zoontje Marian-David. Dan gaat hij weer bij zijn kratje met bosjes lelies staan, want er moet nog flink verkocht worden.

Het loopt tegen het middaguur. De meeste boodschappen zijn wel gedaan. De kramen worden zo langzamerhand opgeruimd en de terrasjes stromen vol. Er moet geluncht worden, en gepraat, een andere Franse hobby. Alain en zijn vrouw Jessica drinken eerst maar eens een kopje koffie.

Ze gaan morgen zeker stemmen. "Natuurlijk", roept Jessica, "De toestand is kritiek!" Het dreigt helemaal mis te gaan met Frankrijk, vinden ze allebei. "Als je kijkt naar wat mevrouw Le Pen allemaal beweert en het succes wat ze daarmee heeft. Ze speelt puur op de angst, maakt de mensen bang. Bijvoorbeeld voor immigranten. Terwijl dit land immigratie hard nodig heeft."

Alain is bedrijfsleider bij een schoonmaakbedrijf dat onder meer kantoren schoonhoudt. Maar ook voor de bestrijding van muizen, ratten en kakkerlakken kan je hem bellen.

Over op wie ze morgen gaan stemmen, zijn ze heel open: "Mélenchon, hij is de enige die het volk snapt, de enige die begrijpt waar we met Frankrijk naartoe moeten."

"Als ik mijn belastingen niet betaal, heb ik meteen de fiscus op mijn dak", zegt Alain. "Maar als multinationals met de belasting sjoemelen, gebeurt er helemaal niets. Er zijn zelfs officiële regelingen voor grote bedrijven om minder te betalen. Met Melenchon aan de macht wordt dat heel anders. Als hij het haalt natuurlijk."

Slim, maar te vertrouwen?

En passant neemt hij ook wat andere kandidaten nog even door. "Macron, dat is geloof ik wel een slimme man. Maar hij werkte ooit bij een bank, dus kan je hem dan nog wel vertrouwen? Ik vind van niet. En dan Fillon! Dat is toch ongelofelijk! Die heeft gewoon staan jatten uit de staatskas en dan nog zeggen dat het niet zo is."

De koffie is op, de boodschappen gedaan. Jessica harkt haar drie kinderen bij elkaar, die ergens op het plein bij de kerk aan het spelen zijn. Ze gaan naar huis. Nadenken over hun keuze morgen hoeven ze niet meer.