'Inzet mega-bom signaal van Trump: wees gewaarschuwd'

Vorige week bombardeerden de Verenigde Staten Syrië. Gisteravond lieten ze de zwaarste niet-nucleaire bom, bijgenaamd Mother of All Bombs, vallen op een complex van IS in Afghanistan. Daarbij zijn volgens de Afghaanse autoriteiten 36 jihadisten gedood, al zegt IS dat er helemaal geen slachtoffers zijn.

De inzet van deze 10.000 kilo wegende Massive Ordnance Air Blast is opmerkelijk. De MOAB werd ontwikkeld tijdens de oorlog in Irak in 2003, maar is niet eerder ingezet. Hij werd gemaakt met als doel tunnelcomplexen te vernietigen waar terroristen zoals Osama Bin Laden zich konden schuilhouden.

Tunnelcomplexen

De MOAB kwam gisteren neer op een ondergronds complex van IS in een bergachtig grensgebied ten zuidoosten van Kabul. "Dit gebied was blijkbaar heel moeilijk doordringbaar", zegt Peter Wijninga, oud-legerofficier en defensiespecialist in het NOS Radio 1 Journaal. "Het lag bezaaid met bermbommen en was vergeven van de tunnelcomplexen. Een onherbergzaam gebied."

De MOAB is de grootste bom van de VS, op de nucleaire wapens na. De bom ontploft in de lucht en de kracht die daarbij vrijkomt, leidt binnen een straal van ruim 20 kilometer tot enorme schade op de grond. Amerika zou in totaal vijftien van dit soort bommen hebben geproduceerd.

Met de inzet van juist deze bom wil Trump een duidelijk signaal afgeven, zegt Wijninga. Een voorbeeld van militaire spierballen tonen. "Hij wilde laten zien: wij kunnen dit, wees gewaarschuwd. In sommige commentaren wordt dit ook wel gezien als waarschuwing richting Noord-Korea en Syrië."

De bom werd gebruikt in een desolaat gebied met weinig bebouwing en weinig burgerbevolking. "De kans dat er veel nevenschade zou worden aangericht, was vrijwel nihil." De VS benadrukte ook al het mogelijke te hebben gedaan om burgerslachtoffers te voorkomen.

Een combinatie van factoren die leidde tot de inzet van dit grove geschut, aldus de defensiespecialist. "Natuurlijk zijn ze er nu bijzonder op gespitst: wat is het effect? Wat is het resultaat? Volgens de eerste signalen zijn er erg veel strijders omgekomen, daar zullen militaire planners erg tevreden mee zijn."

Eerst de 59 kruisraketten op een luchtmachtbasis in Syrië, nu de MOAB in Afghanistan. Wat is er aan de hand met de Amerikaanse defensiestrategie en wat is er nog over van de Trump, die zich zoveel mogelijk zou terugtrekken uit de internationale politiek?

Volgens correspondent Arjen van der Horst is het geen toeval dat de bom wordt afgevuurd onder leiding van Trump. Zijn voorganger Obama was een stuk voorzichtiger met militaire operaties.

"Obama bemoeide zich vaak met de details van de plannen van zijn strijdkrachten om er zeker van te zijn dat er zo min mogelijk burgerslachtoffers zouden vallen. Obama zei dan ook vaak nee tegen riskante plannen van het Pentagon."

Dat leidde tot frustratie bij zijn generaals, zegt Van der Horst. "Trump laat duidelijk de teugels vieren. Hij vertrouwt op zijn generaals, die veel meer de vrije hand hebben gekregen."

Duidelijkheid

"Het zou een lijn kunnen zijn, een strategie, een steviger antwoord", zegt Wijninga. "Ik hoop alleen dat het niet bij een antwoord uit de lucht blijft, maar dat hij op de grond ook meer commitment gaat tonen."

Afghanistan wil zo snel mogelijk duidelijkheid van de internationale gemeenschap, met name van de VS. Het land wil graag weten waar het aan toe is. Wijninga: "Afghanistan heeft zich toch een beetje in de steek gelaten gevoeld door de afbouw van troepen. Daardoor hebben de Taliban en IS weer grotere voet aan de grond gekregen."

Hij vervolgt: "Als de VS van plan is om de strijd tegen groeperingen als de Taliban en IS te intensiveren, dan wil Afghanistan dat de Amerikanen blijven. Dat ze niet na een paar jaar als ze de oorlog weer moe zijn vertrekken. Want dan zijn ze weer terug bij af."