Op een rij: dé fragmenten van het Carrédebat
Het algemene beeld na afloop van het Carrédebat gisteravond was dat het geen grote 'gamechangers' heeft opgeleverd. Het was een debat met de bekende verschillen en de bekende opvattingen van de partijen, waar de lijsttrekkers zonder grote fouten doorheen zijn gekomen. Misschien wel het meest opvallende van de avond, was het optreden van debatleider Diana Matroos.
Het grootste verschil met het vorige debat was de aanwezigheid van premier Rutte. Bij het vorige tv-debat, in de Rode Hoed, had de VVD-leider nog verstek laten gaan.
We hebben de hoogtepunten van het debat, georganiseerd door RTL, Elsevier en BNR Nieuwsradio, op een rij gezet.
Al bij de eerste stelling vlogen de SP, PvdA (allebei voor) en D66 en CDA (allebei tegen) elkaar in de haren. D66-leider Pechtold en CDA-leider Buma zeggen dat het afschaffen van het eigen risico niet te betalen is. PvdA-leider Asscher ziet dat niet zo. Volgens hem is het wel te betalen, omdat het best goed gaat met de economie.
De tweede stelling van de avond ging over het beschermen van de Nederlandse cultuur. Het CDA kwam in aanvaring met de linkse partijen. Buma wil strenger optreden tegen de radicale islam, een sociale dienstplicht invoeren en schoolkinderen verplicht het Wilhelmus laten zingen.
PvdA-lijsttrekker Asscher vindt dat Buma blijft steken in de nostalgie. GroenLinks-leider Klaver stemde opvallend genoeg voor de stelling, maar om een hele andere reden dan het CDA en de VVD. Klaver vindt dat juist de tolerante cultuur van Nederland, met ruimte voor iedereen, te weinig is beschermd. "Niet je afkomst, maar je toekomst zou moeten tellen."
De derde stelling in het Carrédebat luidde: de AOW-leeftijd moet terug naar 65 jaar. GroenLinks en de VVD zijn tegen de stelling. De Partij voor de Dieren en 50Plus zijn voor. "De meerderheid van de Nederlandse bevolking wil het en als je volksvertegenwoordiger bent moet je zorgen dat het kan", zegt partijleider Krol.
Er volgde een discussie over de positie van ouderen. GroenLinks verweet Rutte dat de ouderen er bij de VVD niets bij krijgen en op de nullijn blijven staan. Rutte vond dat Klaver het "hele verhaal moeten vertellen". Klaver noemt dat weer "jij-bakken". Door alle commotie haalde Rutte de WAO en de AOW door elkaar, iets dat Krol onlangs ook deed.
De vierde en laatste stelling ging over de macht van de Europese Unie. Het kwam tot een confrontatie tussen D66 en de VVD.
Pechtold vindt dat Rutte Europa onderuit heeft gehaald de afgelopen jaren. "Als u steeds als PVV'er praat over Europa, maar als D66'er handelt, laten we dan gewoon meteen iemand van D66 sturen." Rutte deelt die kritiek niet. "U wilt premier van Nederland worden? Europa draait om compromissen. Daar bent u blijkbaar nog niet aan toe."
Tussen de stellingen door werden de lijsttrekkers nog een-op-een ondervraagd door debatleider Diana Matroos. Dat leverde enkele bijzondere momenten op. Zo werd Asscher aan de tand gevoeld over het uitblijven van het 'Asscher-effect': de partij stijgt niet in de peilingen.
"U heeft nog nooit een Kamerverkiezing gewonnen en u doet dit al zeven jaar. Welk cijfer geeft u uzelf?", was de vraag die SP-leider Roemer kreeg toegeworpen. "Dit is mijn derde verkiezing", was zijn antwoord. "Drie keer is scheepsrecht. Ik zet hem gewoon op een 10." Hij voegde daar het volgende aan toe: "Ik heb ongelooflijk gepiekt op het verkeerde moment."
Wanneer 50Plus-lijsttrekker Henk Krol wordt geïnterviewd door Matroos dreigde het even uit de hand te lopen. Er wordt gevraagd hoe hij wil regelen dat de AOW-leeftijd wordt verlaagd naar 65 jaar. Krol werd fel: "Hoort u wat u zegt? Hoort u wat u zegt? U zegt dat mensen eigenlijk niet naar de stembus moeten!"
Krol blijft doorpraten en Matroos komt er nauwelijks tussen, tot groot vermaak van het publiek. "Laat u mij even uitpraten!", zegt Krol herhaaldelijk. Onder luid applaus loopt Krol weg. Het publiek joelde en klapte, Rutte schudde hem de hand.
Na afloop werd aan een RTL-kijkerspanel gevraagd wie het Carrédebat heeft gewonnen. De vraag werd door 582 mensen beantwoord. De uitkomst:
1. Jesse Klaver (GroenLinks) 17,4 procent
2. Alexander Pechtold (D66) 16,7 procent
3. Mark Rutte (VVD) 16,6 procent
4. Henk Krol (50Plus) 15,1 procent
5. Emile Roemer (SP) 11,9 procent
6. Sybrand Buma (CDA) 10,6 procent
7. Lodewijk Asscher (PvdA) 7,4 procent
8. Marianne Thieme (PvdD) 4,4 procent
De lijsttrekkers zelf vonden het toch iets moeilijker om een keuze te maken.
