'Er gaat zeker iets mis in de banlieues, maar het zijn geen no-go-area's'

"Er is geen kant-en-klare oplossing voor de aanpak van de problemen in de zogenoemde banlieues, de buitenwijken van Parijs", zegt Luuk Slooter, conflictdeskundige van de Radboud Universiteit. Hij doet al jarenlang onderzoek in die wijken en woonde er zelf. "De problemen spelen eigenlijk al sinds eind jaren 70, begin jaren 80. Het is de Franse overheid nog steeds niet gelukt om daar iets aan te doen."

Aanleiding voor zijn opmerkingen zijn de recente rellen in de Parijse voorstad Bobigny. Daar liep zaterdagavond een demonstratie tegen politiegeweld uit de hand. En in de banlieues ten noorden van Parijs is het al twee weken onrustig, sinds de 22-jarige Theo weigerde zich te legitimeren en toen te maken kreeg met buitensporig politiegeweld.

"Er zou sprake zijn van een verkrachting met een wapenstok, maar volgens de politie is hij alleen tegen zijn billen geslagen en was er van opzet geen sprake", vertelt Slooter.

De ongeregeldheden in de Parijse voorsteden zijn dus niet nieuw. "Het is een resultaat van een jarenlange opbouw. Jongeren klagen dat ze veel vaker zonder reden zich moeten legitimeren", zegt de conflictdeskundige. "Ook stellen de jongeren dat er sprake zou zijn van denigrerende opmerkingen van de politie. Daardoor loopt het uit de hand."

Eigenlijk is er sprake van een kat-en-muis-spel, zegt Slooter. "Sommige jongeren raken al verhit bij het zien van een politieauto. Wat niet heeft geholpen, is dat Nicolas Sarkozy in zijn tijd als minister van Binnenlandse Zaken de buurtpolitie heeft afgeschaft."

Daardoor werd de harde criminaliteit wel aangepakt, maar de verhouding tussen de jongeren en de politie is mede daarom wel slechter geworden. Daar ligt volgens Slooter ook de oplossing van de problemen. "Er moet veel meer geïnvesteerd worden in de verstoorde relatie tussen de jongeren en de politie. Het duurt heel lang om dat vertrouwen weer terug te krijgen."

Sinds de rellen van 2005, toen president Chirac zelfs de noodtoestand afkondigde, zette de overheid projecten op. Zo werden hoge flats vervangen door laagbouw en werd het openbaar vervoer tussen de banlieues en de stad verbeterd.

Zelf verbleef hij tijdens zijn studie in de voorstad 4000 Sud. "Dat is district 93 en dat staat bekend als problematisch. Soms zag ik wel auto's branden en er werd gehandeld in drugs, maar de meeste tijd gebeurde er niets en was het er saai."

Als Slooter in het centrum van Parijs was en vertelde dat hij in 4000 Sud woonde, reageerden mensen verbaasd. "Je bent gek, het is daar gevaarlijk, zeiden ze dan. Er gaat zeker iets mis, maar het is geen no-go-area. Het zou dan ook goed zijn als er ingezet wordt op de relatie tussen de buitenwereld en de binnenwereld van de wijk. Alleen serieuze inspanningen van beide kanten zouden de neerwaartse spiraal kunnen keren."