Strafeis in proces Bouterse: "We zitten in een gevaarlijke fase"
Omringd door politiemannen met kogelvrije vesten en zware wapens loopt Cynthia Valstein-Montnor met snelle tred het monumentale gerechtsgebouw in het hartje van Paramaribo binnen. De beslissing die zij, als voorzitter van de krijgsraad, mede namens de andere twee vrouwelijke rechters kenbaar zal maken, wordt bepalend voor het verdere verloop van het Decembermoorden-proces dat al meer dan negen jaar voortsleept.
President Desi Bouterse, wiens paleis uitkijkt op het gerechtsgebouw, is de hoofdverdachte in de zaak. Hij staat, samen met 24 anderen, terecht voor het aandeel in de executie van vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Bouterse.
De president vaardigde vorig jaar een bevel uit om de zaak stop te zetten. De aanwezigen in de rechtszaal wachten gespannen op het oordeel van de voorzitter. Zal zij het bevel van Bouterse negeren en de Openbaar Aanklager, de Auditeur Militair, opdracht geven zijn strafeis tegen het staatshoofd uit te spreken?
“De rechtsstaat zegeviert”
De rechters zijn duidelijk in hun oordeel: van een rechtszaak die al begonnen is, kan de vervolging niet meer gestopt worden. Net zoals toen ze vorig jaar al de omstreden Amnestiewet naast zich neerlegden, mislukt ook deze poging van president Bouterse om het strafproces stil te leggen. De nabestaanden in de zaal kijken elkaar ongelovig glunderend aan. Tijdens een schorsing worden er handen geschud en ‘brasa’s’ (omhelzingen) gegeven.
De advocaat van de nabestaanden, Hugo Essed, is blij met de uitkomst. “Of je nu president bent of timmerman: als je iemand vermoord hebt dan moet je gestraft worden. De beslissing van de Krijgsraad is een overwinning voor de rechtsstaat,” zegt hij verheugd. “Niet de nabestaanden, maar de rechtsstaat Suriname zegeviert."
Machtsmiddelen
Toch is de strijd nog niet gestreden. Desi Bouterse staat bekend als iemand die graag zijn zin krijgt, en die erg gevoelig is voor gezichtsverlies. “De hoofdverdachte beschikt over machtsmiddelen,” zegt Essed. “We hopen dat hij die niet gaat inzetten, en zich zal beperken tot het gebruik van rechtsmiddelen.”
Ook nabestaande Soenil Oemrawsingh ziet dat Bouterse als ‘kat-in-het-nauw’ rare sprongen kan maken. “We zitten nu in een gevaarlijke fase,” zegt hij. “De geschiedenis heeft ons geleerd dat, wanneer je aan de macht van sommige mensen komt, zij die macht met alle middelen zullen verdedigen."
"De mensen over wie wij praten hebben in het verleden al laten zien dat ze de rechtsstaat niet respecteren. Recentelijk nog heeft de president de rechterlijke macht openlijk geschoffeerd. Wij zijn niet naïef. We zijn alert", zegt Oemrawsingh.
