EU-hof: locatie- en telecomdata mogen niet zomaar worden verzameld

Het opslaan van alle locatie- en telecomdata van iedereen mag niet. Dat heeft het Europese Hof van Justitie bepaald. De meeste Europese landen, waaronder Nederland, deden dat tot voor kort wel, met een beroep op terrorisme- en criminaliteitsbestrijding.

De zogenoemde bewaarplicht vereiste dat telecom- en internetproviders van alle klanten bijhielden waar ze waren, met wie ze belden en met wie ze mailden. Volgens het hof is dat een wel erg grote inbreuk op de privacy. "Met deze gegevens zijn zeer precieze conclusies te trekken over het privéleven van personen, inbreuk hierop is daarom bijzonder ernstig", zegt het hof.

Cynisch

Er mogen wel gegevens van telefoon- en internetgebruikers worden opgeslagen, aldus het hof, maar dat mag alleen in verband met bepaalde personen, een bepaald soort data en een bepaalde bewaartermijn. Hoe ruim die criteria mogen worden geïnterpreteerd is onduidelijk.

"De cynische uitleg zou kunnen zijn dat providers straks alsnog gegevens van heel Amsterdam of half Gelderland moeten opslaan", aldus jurist Frederik Zuiderveen Borgesius.

Toestemming

Daarnaast moet er veel strenger toezicht komen op gebruik van de data, al mag daarvan worden afgeweken als er sprake is van terrorisme, een probleem met de nationale veligheid of "omwille van de landsverdediging".

In andere gevallen moet de rechter eerst toestemming geven voordat iemands gegevens mogen worden opgevraagd, behalve als er een spoedeisend belang in het geding is.

Nederland

In Nederland wordt er gewerkt aan een nieuwe wet op de bewaarplicht. Het kabinet belooft dat daarin extra waarborgen inzitten, maar de kans is groot dat die nog onvoldoende zijn om het Europese Hof tegemoet te komen.

De vorige bewaarplicht werd vorig jaar maart ongeldig verklaard, eveneens vanwege privacyredenen.

Andere uitleg

In eerste instantie werd de uitspraak van het Europese Hof door een woordvoerder van het Hof anders uitgelegd. Toen schreef de NOS dat een algemene bewaarplicht volgens het Hof wel door de beugel kon, maar dat blijkt dus niet te kloppen.