NCTV: dreiging in Nederland wordt groter als IS-kalifaat valt
Als het kalifaat van IS wordt verslagen, willen waarschijnlijk meer Nederlandse jihadisten terugkeren naar ons land. Een toenemend aantal van hen zal zich vermoedelijk aansluiten bij de binnenlandse jihadbeweging en daarmee de dreiging vergroten.
Dat schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het jongste Dreigingsbeeld Terrorisme.
Er zijn al signalen dat steeds meer Nederlandse jihadisten weg willen uit Syrië en Irak, maar het lukt ze maar heel af en toe om weg te komen. "Degenen die nu terugkeren zijn gehard", zegt NCTV Dick Schoof in het NOS Radio 1 Journaal. "Die hebben er bewust voor gekozen om zich aan te sluiten bij een terreurorganisatie. Bij terugkeer worden ze meteen vastgezet. Ze zullen vaak zeggen dat ze spijtoptanten zijn, maar dat onderzoeken we grondig."
Zogeheten uitreizigers naar het kalifaat zijn er nauwelijks meer. "Het IS-gebied in Irak en Syrië begint te versplinteren. Dat maakt het veel minder aantrekkelijk om naar het gebied te reizen."
Gesloten kanalen
Volgens de NCTV is het ook voorstelbaar dat in Nederland wonende jihadisten gehoor geven aan oproepen om in eigen land aanslagen te plegen. Maar doordat ze grotendeels communiceren via gesloten kanalen is daar nauwelijks zicht op.
Wel ziet de NCTV sinds deze zomer meer jihadistische activiteit online. Maar omdat er geen concrete aanwijzingen zijn voor een aanslag, blijft het dreigingsniveau ‘substantieel’, niveau 4 op een schaal van 5.
Aanslagcoaches
De aanslagen die afgelopen zomer werden gepleegd in Frankrijk en Duitsland, waren weliswaar niet door IS aangestuurd, maar IS was wel een inspiratiebron voor de daders.
Ook denkt de NCTV dat IS gebruikmaakt van zogenoemde aanslagcoaches, die zich richten op kwetsbare en gemakkelijk beïnvloedbare personen.
Internationale terroristische netwerken opereren ook in Nederland, zo blijkt uit de arrestaties van de Tunesische Fransman Anis B. en drie anderen eerder dit jaar in Rotterdam.
Ook Nederlanders zijn lid van de internationale netwerken. Als jihadisten een aanslag in Nederland zouden plannen, kunnen ze gebruikmaken van de kennis van in Syrië aanwezige Nederlandse jihadisten. Dat zijn er nu 190.
Campagnetijd
Los van de jihadistische dreiging moet rekening worden gehouden met gewelddadige incidenten door extreem-rechts en extreem-links. Volgens de NCTV is sprake van een gepolariseerd klimaat rond de thema’s islam, asiel, integratie, Europa en Turkije. "We zien dat extremistische groepen zich hergroeperen. In Duitsland is dat bijvoorbeeld te zien met de opkomst van Pegida en de reacties daarop", zegt Schoof.
Die polarisatie kan toenemen in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in maart volgend jaar. “In campagnetijd is er ook meer dan anders risico op een geweldsdaad door een eenling”, zegt Schoof.
Als voorbeelden noemt hij de aanslagen gepleegd door Anders Breivik in Noorwegen en de moord op de Britse parlementariër Jo Cox, die kort voor het referendum over de brexit werd gedood.
De moord op Fortuyn noemt Schoof een ander geval. "Dat is al wat langer geleden en een andere setting. We kijken nu naar de huidige situatie, waarin we links en rechts zien hergroeperen rondom de actuele thema's."
