'Haïtianen onderschatten orkaangevaar en blijven waar ze zitten'
"Als straks de storm komt, dan ben ik bang dat er verschrikkelijke dingen zullen gebeuren. Dat er vele mensen zullen overlijden."
Nederlander Johan Smoorenburg woont al 35 jaar in Haïti en leidt daar een opvangdorp voor kinderen. Nu de orkaan Matthew toeslaat, vreest hij het ergste, vooral voor bewoners aan de zuidelijke kust.
De volle impact van Matthew wordt om 6 uur plaatselijke tijd verwacht, rond het middaguur hier in Nederland.
"De meeste dorpjes liggen daar precies langs de zee. De mensen worden gewaarschuwd: 'jullie moeten weggaan'. Maar ik heb vandaag nog op tv nog gezien dat ze daar eigenlijk niet op reageren. Ze denken dat het wel zal meevallen."
Zelf heeft hij wel voorzorgsmaatregelen getroffen in het dorp waar hij kinderen en moeders opvangt. "We kunnen weinig doen. De golfplaten op de daken maken we extra vast. En we ruimen alles op wat door de ruiten van het kinderdorp kan vliegen."
Smoorenburg verbaast zich na 35 jaar nog altijd over de laconieke houding van de bevolking als het om natuurgeweld gaat. Bijvoorbeeld bij de aardbeving, maar ook bij eerdere stormen. "Twee jaar voor de aardbeving hebben we drie cyclonen gehad in één maand tijd. Er was aardig wat schade toegebracht. Maar of de mensen het nou vergeten of niet, ik weet niet wat het is."
"De mensen begrijpen het niet. Ze luisteren amper naar je en geloven je niet tot het gebeurt."
Een mogelijke verklaring is het totale gebrek aan middelen in Haïti, een van de armste landen ter wereld. "Eigenlijk is Haïti een van de zwakste landen hier in dit werelddeel. Ze zijn er eigenlijk helemaal niet op voorbereid. Er zijn geen hulpdiensten, ambulances, ziekenhuizen werken vrijwel niet, dat is ongelooflijk", zegt Smoorenburg.
Wil van God
De machteloosheid maakt de mensen apathisch. Ze lijken in hun lot te berusten. "Si Dieu veut, alles is in Gods hand. Dat is een soort mentaliteit hier die moeilijk te veranderen is. Dat heb ik gemerkt in de 35 jaar dat ik hier ben", verzucht Smoorenburg.
"De mensen denken: 'Nou ja, dan moet het maar gebeuren, want dan wil God het.'"
Na Haïti trekt Matthew verder naar Jamaica, Cuba en de Bahamas. In Cuba zijn een miljoen mensen in veiligheid gebracht.
Ook de Verenigde Staten vrezen de orkaan: de gouverneur van North Carolina heeft de noodtoestand afgekondigd. De orkaan wordt daar donderdag verwacht.
