'Nee tegen vredesakkoord is een mokerslag voor Colombia'

"Niemand had dit zien aankomen. Het 'nee'-kamp had niet eens iets georganiseerd voor als ze zouden winnen", zegt correspondent Marc Bessems vanuit Colombia. Hij was op een chaotische bijeenkomst van de tegenstanders van het vredesakkoord, die zeer onverwacht hebben gewonnen.

Het 'nee'-kamp won nipt met 50,2 procent van de stemmen, de voorstanders van het akkoord haalden 49,8 procent. Met een opkomst van 40 procent is de uitslag rechtsgeldig.

De onverwachte afwijzing komt in het 'ja'-kamp keihard aan. "Niemand had dit aan zien komen. De peilingen voorspelden een overwinning van het 'ja'-kamp. Dit is een mokerslag voor mensen die dachten dat het allemaal rond was", zegt Bessems.

Brexit

Met name de amnestieregeling voor de leiders en strijders van de FARC werd als niet rechtvaardig gezien. "Je moet je bedenken dat veel Colombianen de FARC als een terreurbeweging zien die oorlogsmisdaden heeft begaan. De tegenstanders van het akkoord vinden dat de FARC te licht behandeld wordt."

Ook het feit dat de FARC volgens de afspraken uit het akkoord zetels in het parlement krijgt, zonder te zijn gekozen, zette veel kwaad bloed onder de Colombianen.

Daarnaast is volgens Bessems een vergelijking te trekken met het brexit-referendum. "De mensen zeggen natuurlijk niet tegen vrede te zijn, maar hebben tegen de elite en de regering gestemd."

Daar komt bij dat 60 procent van de Colombianen niet kwam stemmen. "De lage opkomst heeft de tegenstanders in de kaart gespeeld. En het is opmerkelijk, vooral als je bedenkt dat dit voor het land zo'n belangrijk moment is", zegt de correspondent.

Toekomst ongewis

De gevolgen van de afwijzing zijn nog onduidelijk. "Het 'nee'-kamp zegt dat de regering terug moet naar de onderhandelingstafel, maar de FARC zei voor het referendum al dat dit akkoord het maximaal haalbare is. Er is vier jaar lang onderhandeld, tot in de kleinste details. Sommige zaken zijn er maar nét doorheen gekomen. En ook Santos heeft al aangegeven: er is geen plan B", stelt Bessems.

President Santos gaat later vandaag met de oppositie overleggen. De FARC heeft al laten weten dat ze hoe dan ook vrede willen.