'Jeroen schatte weloverwogen de gevaren in'

"Jeroen was geen avonturier. Hij was een journalist die de gevaren heel weloverwogen inschatte. Iemand die zichzelf continu afvroeg: ga ik te ver of niet?" Dat zegt NOS-verslaggever Peter ter Velde over Jeroen Oerlemans, die in Libië om het leven is gekomen. De twee trokken vaak samen op in oorlogsgebieden en waren goede vrienden.

"Jeroen deed zeker niet een stap naar voren als anderen een stap achteruit deden. Ik denk dat zijn vaderschap daar wel een rol in heeft gespeeld. Het was een heel verstandige jongen. Dat maakt het extra wrang", vertelt een aangeslagen Ter Velde. "Als je in oorlogsgebieden werkt, maak je elke keer de afweging: kan ik doorgaan of niet?"

Vader

Ter Velde sprak Oerlemans uitgebreid na zijn ontvoering in Syrië in 2012. "Er is een periode geweest waarin hij zei: 'Ik ben er klaar mee. Ik wil dit soort klussen niet meer in dit soort gebieden. Ik heb mijn les geleerd.' Hij wilde eigenlijk stoppen, hij was net vader geworden. Geen enkele klus was zijn leven waard."

Maar Oerlemans ging uiteindelijk toch weer aan de slag als oorlogsfotograaf. "Het was zijn drive die hem ertoe zette het werk weer te gaan doen. Hij was heel goed in zijn vak. Er zijn te weinig mensen die dit werk kunnen of willen doen." Volgens Ter Velde vond Oerlemans het belangrijk dat in beeld werd gebracht wat er in de wereld gebeurde. "Hij zei: iemand moet het doen, dus ik doe het."

Ook NOS-verslaggever Lex Runderkamp kende Oerlemans. "Een integere fotograaf, die met zijn werk echt wilde laten zien wat mensen overkomt", zegt hij. Ze ontmoetten elkaar in 2011 in het Libische Tripoli, vlak nadat de Libische leider Muamar Kadhafi was verdreven.

Volgens Runderkamp was Oerlemans ondanks zijn enorme ervaring een rustige, bescheiden man. Hij bereidde zijn reizen goed voor en probeerde de risico's vooraf in kaart te brengen. "Maar hij was absoluut een fly on the wall, iemand die overal zo dicht mogelijk op zat. Als fotograaf kun je ook alleen slagen als je in de frontlinie zit."

Volgens Runderkamp was de ontvoering in Syrië traumatisch voor Oerlemans. "Hij is beschoten, gewond geraakt en heeft de dood in de ogen gezien."

De impact was groot, maar kleiner dan de buitenwereld dacht, zegt hij. "Na de ontvoering heeft hij een hele tijd niet gewerkt en heeft hij een tijdje rondgelopen met de vraag: hoe nu verder? Daarna is hij toch weer gaan reizen en ging hij naar Libië, in een periode dat andere journalisten het daar te gevaarlijk vonden."

"Dat eerste trauma heeft hij goed kunnen verwerken", zegt Runderkamp, "maar helaas is het nu toch misgegaan".

Zelf is de NOS-verslaggever net gestopt met het werken in de Arabische wereld, vooral omdat hij het te gevaarlijk vindt worden. "En nu ik dit hoor, weet ik dat ik een goede beslissing heb genomen."

NOS-correspondent Bram Vermeulen sprak Oerlemans uitgebreid na de ontvoering in 2012: