Peres een vredesduif? 't Is maar wie je het vraagt
De overleden Israëlische staatsman Shimon Peres is in westerse landen met lovende woorden herdacht, maar het contrast met de reacties in het Midden-Oosten kan bijna niet groter zijn. Waar premier Rutte het heeft over een groot staatsman en Bill Clinton over zijn "briljante vriend", herinneren ze zich in de Palestijnse gebieden en Libanon een heel andere Peres.
De meeste mensen hebben daar geen goed woord voor hem over. Als minister en premier was Peres onder meer betrokken bij de bouw van joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. "Hij was er misschien niet de grondlegger van, maar hij heeft er wel degelijk aan bijgedragen dat die nederzettingen er zijn", zegt NOS-correspondent Sander van Hoorn.
En dan was er het bloedbad in Qana. Daar, in het zuiden van Libanon, voerde het Israëlische leger in april 1996 een aanval uit op een post van de Verenigde Naties. Bij een gevecht met Hezbollah-strijders werden ook granaten afgevuurd op de VN-post, waar zo'n 800 Libanese burgers naartoe waren gevlucht. Meer dan honderd mensen kwamen om het leven.
"De premier die daartoe opdracht gaf, was Shimon Peres", zegt Van Hoorn. "De hashtag 'de slager van Qana' was vandaag een tijdje trending topic in Libanon."
In westerse reacties wordt Peres vooral in verband gebracht met de Oslo-akkoorden van 1993, en zijn streven naar vrede met de Palestijnen. Dat zijn ze ook in het Midden-Oosten niet vergeten, al is het nooit vrede geworden. Van Hoorn: "De reacties zijn nu anders dan toen de havik Ariel Sharon overleed. Toen vierden ze in de vluchtelingenkampen een klein feestje. Dat is nu niet gebeurd. Peres wordt dan toch niet gezien als de slechtste Israëliër".
Wie komt er naar de begrafenis?
Hoe in het Midden-Oosten over Peres wordt gedacht, zal ook duidelijk worden bij zijn begrafenis op vrijdag. Daar worden tal van Europese leiders verwacht. Premier Rutte gaat namens Nederland, mogelijk samen met prinses Beatrix. De Amerikaanse oud-president Clinton wordt verwacht, of president Obama ook gaat is nog niet bekend. Maar wie er uit de buurlanden komt, is nog zeer de vraag.
"Als er al vertegenwoordigers gaan, dan vooral uit Jordanië en Egypte", zegt Van Hoorn. "Daar zal nu heel erg worden nagedacht of dat de premier moet zijn, of 'alleen' de ambassadeur." Uit Libanon komt niemand; Israël en Libanon onderhouden geen diplomatieke betrekkingen.
Abbas
Of de Palestijnse president Abbas komt, is nog onduidelijk. Volgens NOS-correspondent Monique van Hoogstraten worstelde Abbas met de vraag hoe hij op het overlijden van Peres moest reageren. "Pas rond het middaguur kwam er een persbericht, waarin stond dat Peres een partner voor de vrede is geweest. Maar of hij komt? Dat ligt heel erg moeilijk."
