'AIVD-plan om versleuteling WhatsApp te omzeilen veel te gevaarlijk'

Het is niet verstandig om de AIVD de mogelijkheid te geven om de versleuteling van chatapplicaties zoals WhatsApp te kunnen omzeilen, zoals AIVD-baas Bertholee voorstelt. Volgens internetexpert Ronald Prins van IT-bedrijf Fox-IT bestaat er dan een groot risico dat de inhoud van de chatgesprekken in verkeerde handen valt.

Volgens AIVD-baas Bertholee belemmert de versleuteling de geheime dienst in de strijd tegen terrorisme. Bertholee zegt dat de dreiging van terreuraanslagen in Nederland nog nooit zo groot is geweest als nu en dat het daarom noodzakelijk is voor de AIVD om te kunnen meekijken als potentiële terroristen informatie uitwisselen via diensten als WhatsApp.

Golden ages

De afgelopen jaren heeft de veiligheidsdienst ontzettend veel informatie kunnen halen uit dat soort online berichtendiensten, zegt Prins. "De laatste vijf jaar waren echt de 'golden ages'. Via chatapplicaties kun je ontzettend veel te weten komen over wat terroristen aan het doen zijn. Maar mede door de onthullingen van NSA-klokkenluider Edward Snowden hebben veel Amerikaanse technologiebedrijven besloten dat het niet meer mogelijk moet zijn om het berichtenverkeer af te luisteren."

Het gevolg is dat internet feitelijk een blinde vlek is geworden voor veiligheidsdiensten als de AIVD. "Ze kunnen mogelijke terroristen nu niet meer afluisteren. Het internet is voor de AIVD op zwart gegaan en de dienst heeft nu geen zicht meer op wat mensen onderling aan informatie uitwisselen."

Toch is het geen goed idee om de AIVD de mogelijkheid te geven om de versleuteling ongedaan te kunnen maken, zegt Prins.

"De Amerikaanse tech-bedrijven zoals Apple en Facebook moeten dan een achterdeurtje in de beveiliging bouwen, waarvan de westerse inlichtingendiensten dan de sleutel krijgen om toch bij de berichten te kunnen. Dat lijkt een goed idee, maar er is één heel groot risico: die sleutel kan ook in verkeerde handen terechtkomen, zoals de Russen of de Chinezen die continu bezig zijn om informatie bij ons weg te halen. Als je gaat rommelen aan de beveiliging, bied je ook je vijanden de mogelijkheid om mee te kijken."

Dat kan grote gevolgen hebben, zegt Prins. "Het gaat ook om economische veiligheid. Veel bedrijfsinformatie wordt ook beschermd met versleuteling. Als je die zwakker maakt, gaan buitenlandse inlichtingendiensten er misschien vandoor met onze economische belangen. Maar vervolgens is het weer heel moeilijk om te bepalen of dat belangrijker is dan dat iemand bijvoorbeeld een aanslag wil plegen."

De AIVD kan beter inzetten op kabelgebonden interceptie, zegt Prins. "Dat mag nu nog niet, maar er ligt een wetsvoorstel voor. Met kabelgebonden interceptie kan de AIVD als het ware het internet afluisteren: ze kunnen zien wie met wie praat, zonder de inhoud van de gesprekken te kunnen zien. Dat kan heel relevante informatie opleveren."

Prins heeft wel begrip voor de oproep van Bertholee. "Hij heeft een punt. Het is door die versleuteling veel moeilijker geworden om inzicht te krijgen in de communicatie van terroristen, terwijl een geheime dienst dat wel zou moeten kunnen. Toch is het zwakker maken van de beveiliging van bijvoorbeeld WhatsApp niet de oplossing, maar kabelgebonden interceptie wel."