'Volkswagen moet ook in Europa schadevergoeding betalen'

Volkswagen heeft met de sjoemeldiesels in twintig Europese landen de wet overtreden. Dat blijkt uit een inventarisatie van de Europese Commissie. Eurocommissaris Jourova (Justitie en Consumentenzaken) wil nu dat er een gezamenlijk aanpak komt om schadevergoeding af te dwingen voor sjoemelbezitters. Daarmee hangt Volkswagen een megaclaim van tientallen miljarden euro's boven het hoofd. In Nederland heeft de zaak voor toezichthouder ACM echter "geen prioriteit".

"Als consumenten in de Verenigde Staten een vergoeding krijgen, moet dat hier ook mogelijk zijn", aldus een woordvoerster van eurocommissaris Jourova. "Maar er zijn behoorlijke verschillen in wet- en regelgeving tussen de landen in de Europese Unie. We proberen nu toch de krachten te bundelen om een vuist te maken tegen Volkswagen. Maar de Europese Commissie zelf kan niets ondernemen. Het moet gebeuren in de aangesloten lidstaten".

In de Verenigde Staten heeft Volkswagen al ruim 15 miljard dollar uitgetrokken om de bezitters van een sjoemeldiesel te compenseren. Het gaat om een kleine 500.000 auto's. Eigenaren mogen hem inleveren en krijgen dan hun geld terug. Of ze laten de auto aanpassen en krijgen daarbovenop een schadevergoeding van 5.000 tot 10.000 dollar. In Europa gaat het om zo'n 8 miljoen auto's. Eenzelfde regeling als in de VS zou hier een veelvoud van de 15 miljard dollar in Amerika kosten.

Overtreding

Volkswagen nam in de VS het voortouw om tot een regeling te komen om rechtszaken te vermijden. Dan zou Volkswagen nog veel hogere boetes riskeren. In Europa neemt het grootste autoconcern van de wereld een afwachtende houding aan. Volgens juristen omdat het hier moeilijker lijkt om met de bestaande wetgeving een stevige schadevergoeding af te dwingen. Enkele rechtszaken in onder meer Nederland en Duitsland waren tot nu toe niet succesvol. Jourova heeft aan alle toezichthouders in de Europese Unie gevraagd om te kijken wat de mogelijkheden zijn.

Die inventarisatie is nu gemaakt en volgens Jourova is Volkswagen dus in twintig landen duidelijk in overtreding geweest. Ze wil snel met verschillende consumententoezichthouders uit de lidstaten om de tafel om verdere stappen te bespreken.

Geen prioriteit

Ook de Nederlandse toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft een brief gekregen van de Europese Commissie. De zaak heeft in ons land "geen prioriteit", zegt een woordvoerder. "We hebben hier weinig klachten gekregen over Volkswagen. Daarbij wordt de consument in ons land geholpen met andere acties, van bijvoorbeeld claimorganisaties."

De ACM doet daarom niets met de oproep van de Consumentenbond om een uitspraak te doen over oneerlijke handelspraktijken van Volkswagen. Als de toezichthouder dit zou constateren, dan is het makkelijker om een schadevergoeding voor consumenten te claimen, aldus de bond. "Die weg is korter, sneller en goedkoper dan via de rechter," aldus een woordvoerder.

De bond vindt het "flauw" van de ACM om zich te beroepen op een gering aantal klachten. "De ACM is de instantie die wettelijk aangewezen is om dit op te pakken. Zij zijn toezichthouder op deze markt. Er zijn genoeg signalen dat er hier iets aan de hand is", zegt de woordvoerder. Aankomende donderdag spreken Europese consumentenorganisaties hierover met de Europese Commissie.

Bijna een jaar geleden gaf Volkswagen onder druk van de Amerikaanse milieuautoriteit EPA toe dat het de autoriteiten om de tuin leidt. Met speciale software voldoen een aantal typen dieselwagens in het laboratorium aan normen voor de maximaal toegestane hoeveelheid stikstof. Maar eenmaal in gebruik op de weg stoten de auto's veel meer schadelijke stoffen uit. Wereldwijd betreft het zo'n 11 miljoen auto's.